Ich bin ein Joerg

Met mijn neus tegen de ruit gedrukt kijk ik naar een vissenwereld. Een heel andere wereld, met neon verlicht. Groene waterplanten slingeren heen en weer in een stroom van luchtbellen die uit het grind naar boven kringelen. De ruimte waarin ik me bevind wordt doorklonken door een zacht borrelen en het ruikt er mos-vochtig. Een vis maakt aanstalten om mij te inspecteren, maar trek zich dan snel terug in zijn veilige school. Ik ben op schoolreisje en sta alleen te genieten, geen klassenstrijd.

Het is het begin van het schooljaar en juffrouw Baumann is net terug uit Australië. Daar woont een gedeelte van haar familie, gemigreerd uit Duitsland na de tweede wereldoorlog. Waarschijnlijk om de geleden schade ver achter zich te laten. Om te vieren dat ze weer terug is van drie maanden verlof heeft ze iets lekkers en een liniaal voor iedereen meegenomen. De ongeveer dertig centimeter lange lat heeft aan de achterkant een tiental plaatjes van dieren uit Australië.

Mijn blik blijft hangen op een school vissen bij het great-barrier-reef, een zwerm vogels boven een open vlakte en een schat van een koala. Nadat juf Baumann wat heeft verteld over Australië en haar familie, vertelt ze het een en ander over de meeteenheden die in Nederland en Australië gebruikt worden.

Ik kijk naar de koala op mijn liniaal en steek dan mijn vinger op. Geinspireerd door het verhaal van de juf over haar Duitse familie stel ik mijn vraag: “Wat is een Duitse jongensnaam?”. Geïrriteerd antwoord ze: “Joerg!” en ze gaat verder met de les, hoe je een liniaal gebruikt en wat je er allemaal mee kunt doen. Ik kijk naar mijn koala en denk: “Joerg ik vind je leuk!”.

Lex geeft Frank een pets met zijn liniaal. De juf lacht heimelijk en doet alsof ze niets gezien heeft. Ze draait zich om en schrijft met krijt in sierlijke letters, “cm, dm en m” op het zwarte bord, gevolgd door “inch, foot en yard”. Voor de ochtendpauze heeft de juf de mededeling dat we volgende week op schoolreis naar de dierentuin gaan. En ze kijkt me nog steeds geïrriteerd aan.

Het is een grote bak van drie yard breed bij twee yard hoog gevuld met meer dan honderd vissen van ongeveer twee inch groot. Niet door de bak verspreid maar gezellig in een school. Heel wat anders dan die joelende klasgenoten die de dierentuin onveilig aan het maken zijn. Voor me zie ik het amorfe organisme dat de vissen samen aan het vormen zijn. Ik wieg mijn lijf van de ene op de andere voet mee. Zoek, vind en voel het ritme van de groep. Voel me verbonden – ich bin ein Fisch.

Opgeschrikt uit de ervaring, hoor ik Lex aan de juf vragen: “Als ik mijn hand in dit aquarium steek wat gebeurt er dan?” Hij staat met haar voor een bak vol spartelende piranha’s. “Oh nee schat, dit zijn heel nare engerds – laten we vlug naar buiten gaan, wat een nare plek.” Ik zie de schoonheid, maar ik kan me wel iets voorstellen bij nare plek. Je zou maar gevangen zitten in een bak en niet kunnen vluchten voor juf Baumann en lieverdje Lex.

Met achttien technici hebben we gedurende een week besprekingen om specificaties op te stellen voor productveiligheid. Hard werken op een locatie in Berlijn. Met de groep is er woensdagavond een rondtoer, die afgesloten wordt door een bezoek aan een Berlijns restaurant.

We staan voor een gebouw met grote kogelgaten. In de verte zie ik de Reichstag. De hemel is als met neon verlicht. De hoge bomen ruisen. Ik ruik een mossige koude herfstlucht. Een groep van misschien wel 10.000 spreeuwen is aan het zwermen. Ik kijk ernaar. Mijn rug naar de groep gekeerd. Wieg ik mijn lijf van het ene op het andere been heen en weer. Ik zoek, vind en voel: “Ich bin ein Berliner”.

“Hello” … hoor ik in Engels met Duits accent achter me. Ik schrik op vanuit de ervaring. Joerg komt naast me staan en vraagt met vriendelijke stem “What are you looking at?” Ik voel me meteen rustig worden en wijs naar de groep spreeuwen, de lucht, de bomen en haal diep adem zonder iets te zeggen. Even later zie ik Joerg meewiegen en ik voel me helemaal begrepen. “Dies ist wirklich unglaublich, wie erstaunlich” kan hij alleen maar uitbrengen.

We geven elkaar een “hohe funf” en lopen naar het restaurant. De groep ver voor ons uit. Ik zou hem een hand willen geven maar schaam me en doe het niet. Het voelt als afstand van minimaal zeven yard. Ik zie de juf in mijn herinnering nog geïrriteerd kijken. Zou haar een pets met een liniaal willen geven.

De groep zit al aan een grote tafel wanneer we aankomen. Alleen de beide hoofdeinden zijn nog beschikbaar. Tijdens het eten zie ik Joerg voor zich uit zitten staren. Dan kruisen onze blikken elkaar. Beide hebben we een diepe glimlach. En een subtiel gebaar van een duim omhoog; we zijn verbonden.