Ondersteuning door psycholoog en ambulant begeleider
Vanaf het moment dat ik mijn diagnose kreeg, heb ik (met tussenpozen) ondersteuning van een ambulant begeleider. Ook bezoek ik periodiek een psycholoog om te sparren over dingen waar ik mee worstel. Met deze blog wil ik inzichten geven. Wat is het belang van goede begeleiding? Wat is de meerwaarde van goede begeleiding? En welke belangrijke vragen moet je jezelf stellen in de zoektocht naar passende begeleiding?
Waarom begeleiding
Toen ik mijn diagnose kreeg, was dat een opluchting. Maar het zorgde ook voor veel vragen. Ik moest mezelf opnieuw leren kennen. Ook moest ik bepaalde keuzes gaan maken om mijn leven de richting en invulling te gaan geven die bij mij paste. Daar had ik hulp bij nodig. Ik ben toen in contact gebracht met ambulante begeleiding.
Omdat ik gewoon thuis kon afspreken met mijn begeleider gaf dat rust, het was in mijn vertrouwde omgeving. We spraken over hoe het met mij ging en waar ik hulp bij nodig had. Ik kreeg de suggestie aangereikt om een dag minder te gaan werken. Dat was nog nooit in me opgekomen! Ook vonden we samen oplossingen voor (simpele) praktische problemen waar ik tegenaan liep, bijvoorbeeld:
- Wat te doen wanneer de pindakaas die ik altijd koop niet op voorraad is in de supermarkt?
- Hoe plan ik huishoudelijke taken?
- Hoe breng ik mijn administratie op orde?
- Hoe kan ik het best inzicht krijgen in mijn financiën?
- Hoe deel ik mijn vrije tijd in?
Ik leerde om rigide patronen los te laten (per se bij dezelfde supermarkt boodschappen doen, van een ander bord eten of eens iets anders op tv kijken). Ik leerde ook om bewust keuzes te maken waar ikzelf beter van werd, zoals minder werken en een andere baan die minder stress opleverde én die beter paste bij mijn kwaliteiten. Ook leerde ik in kleine stappen om meer structuur aan te brengen, zoals het plannen van kleine (huishoudelijke) taken en het structureel bijhouden van mijn boekhouding.
Dat bracht rust, overzicht, ruimte. Die ruimte kon ik weer gebruiken om samen met mijn begeleider aangeleerde skills te herhalen en ervoor te zorgen dat ik ze in mijn systeem kon programmeren.
Wat is ambulante begeleiding?
Ambulante begeleiding betekent dat iemand je ondersteunt en begeleidt, maar niet constant bij je is. Het woord “ambulant” komt van het Latijnse woord “ambulare,” wat wandelen betekent. Dus in plaats van dat de begeleider de hele tijd bij je is, komt hij of zij regelmatig naar je toe op afgesproken tijden.
Van begeleiding naar coaching
In de loop van afgelopen jaar heb ik besloten om de personen die mij helpen niet meer psycholoog of ambulant begeleider, maar coach te noemen. De insteek van de hulp die ik krijg is niet veranderd, wel de manier hoe ik ernaar kijk. En hoewel begeleiding en coaching beide vormen van ondersteuning zijn, hebben ze, in mijn optiek, verschillende benaderingen en doelen.
Ik vind het belangrijk om daar echt een onderscheid in te maken. Hoe ik er nu naar kijk zit het verschil in de aanpak. Een begeleider vertelt je wat je moet doen en hoe je dat moet doen. Een coach stimuleert om zelf oplossingen te bedenken en daarmee creativiteit en zelfredzaamheid te vergroten. Op die manier ontstaat de kans om duurzame veranderingen in mijn leven aan te brengen.
Verschillen tussen begeleiding en coaching
Begeleiding
De focus van begeleiding ligt vaak op het overdragen van kennis, het aanleren van vaardigheden en het bieden van ondersteuning bij het oplossen van problemen.
Begeleiding kan gericht zijn op het verleden, zoals het analyseren van eerdere ervaringen en het identificeren van oorzaken van problemen. Het kan echter ook gericht zijn op het aanleren van specifieke vaardigheden voor toekomstig gebruik.
Coaching
Coaching heeft over het algemeen een bredere focus en is meer gericht op het faciliteren van persoonlijke groei en ontwikkeling. Het kan zich richten op het identificeren en bereiken van persoonlijke doelen, het verbeteren van zelfbewustzijn en het ontwikkelen van vaardigheden.
Een coach neemt meestal een faciliterende rol aan. In plaats van direct oplossingen aan te bieden, helpt een coach de cliënt om zelf oplossingen te vinden door vragen te stellen, te luisteren en inzicht te bieden.
Coaching is vaak meer toekomstgericht. Het concentreert zich op het stellen van doelen en het nemen van stappen om die doelen te bereiken, met minder nadruk op het grondig analyseren van het verleden.
Andere mindset
Omdat ik vanuit coaching ben gaan denken, moest ik ook mijn mindset veranderen. Doordat iemand mij op een coachende manier helpt, word ik ook gedwongen om zelf naar oplossingen te zoeken. Mijn coach stelt prikkelende, ongemakkelijke vragen. Ik word uitgedaagd om bepaalde gedachten meer ruimte te geven, en andere gedachten rustig los te laten. Hierdoor hoop ik mijn leven nog meer vorm te geven, te denken in mogelijkheden en niet in beperkingen. Door de begeleiding als coaching te zien, creëer ik voor mijzelf een meerwaarde in wat ik leer.
Hallo Wilco, Mooie blog die mij als docent in het mbo wel aanspreekt. Op mijn werk heeft ook de ontwikkeling plaatsgevonden van mentor naar coach. Dat kan overigens niet elke collega even goed. Door de massa productie en ander gedoe is niet altijd ruimte om een goede passende match te maken. Maar waar dat wel gebeurt, zie ik mooie dingen gebeuren. Op school is mooie groei mogelijk als je kan beginnen met nadoen en meedoen. En daarna doorgroeien naar zelfstandigheid en innovatieve vaardigheid. Alleen is dat geen standaard die voor iedereen gelijk is. Dus maatwerk werkt vaak beter. En voor… Lees verder »
Hallo Wilco,
Dank voor je blog. Je verwoordt heel mooi wat ik als coach in mijn werk probeer te doen als ik mensen met de diagnose autisme ontmoet. Ik zou het ook erg arrogant vinden als ik met de oplossingen zou aankomen, alsof ik het beter weet. Kritische vragen stellen en praten over doelen werkt veel beter!
Groeten Robert de Hoog