Een dag niet gefiept, is een dag niet geleefd

Sinds ik een klein meisje ben, heb ik interesses die me behoorlijk bezig kunnen houden. Zo speelde ik jarenlang dat ik een detective was omdat ik gefascineerd raakte door het kijken naar de serie Charlie’s Angels. Ik lag in de bosjes bij de overburen en schreef alles wat ik zag op in notitieboekjes. Ook had ik een enorme fascinatie voor wolken en wilde ik alles weten over de wolk. Ik had een plaatjesboek waarin alle soorten wolken beschreven werden en de hele dag was ik naar de lucht aan het staren om te zien wat er ging gebeuren. Ook die bevindingen werden allemaal netjes opgeschreven.

Sommige interesses duren maar een paar dagen, andere nemen jaren in beslag. Wikipedia spreekt van ‘preoccupatie’ maar binnen de wereldwijde autisme-gemeenschap spreken we liever van ‘fiepen’. Een hyperfocus op een bepaalde interesse. Sommige autisten hebben een onderwerp waar zij een leven lang tijd aan spenderen via hun studie of werk en anderen hebben een langdurige hobby-fiep.

Mijn fieps zijn meestal van voorbijgaande aard en gaan over een onderwerp dat toevallig voorbij komt via internet of op televisie. Er is een trigger die maakt dat ik alles van dit onderwerp wil weten. Mijn trigger is meestal dat ik ineens nieuwsgierig ben naar de wereld achter het onderwerp. Vroeger bracht ik lange dagen door in de bibliotheek maar nu doe ik mijn research vooral op internet. Dit is een essentiële stap in mijn fiep-proces. Alle losse puzzelstukjes vormen uiteindelijk een duidelijke puzzel. Zo deed ik al eens onderzoek naar witte herdershonden, de Amerikaanse tiny house beweging, politiek gevangenen in de Tweede Wereldoorlog en het leven zonder meubels in huis. Als ik tot de conclusie kom dat ik genoeg weet dan dooft de fiep uit. De puzzel is gelegd.

Soms heb ik een fiep met mensen…het lijkt op verliefd zijn, maar dat is het niet. Iets aan het gedrag van die persoon vind ik enorm fascinerend en maakt dat ik diegene blijf observeren. Het kan zijn dat ik een eigenschap in iemand bewonder of juist verafschuw. In ieder geval raak ik gefascineerd door die bepaalde eigenschap en wil ik weten hoe die persoon zich ontwikkeld heeft. Zo had ik ooit een fiep met een tweeling die tegenover mij woonde in mijn kinderjaren, een manager waar ik voor werkte en heb ik al heel lang een fiep met de voetballer Ronaldo. Als Ronaldo een penalty neemt zullen veel mensen spanning voelen maar mij brengt het rust omdat hij alle handelingen steevast op dezelfde manier uitvoert. Het gaat mij niet om het doelpunt maar om zijn voorspelbare gedragspatronen. Deze fiep kan zich ook uiten doordat ik een serie zie, waarin een personage zit dat mij aantrekt zoals Saga uit The Bridge of Carrie uit Homeland. Op het moment dat ik me gespannen voel, ga ik dan weer deze serie kijken en het zien van dit personage geeft mij, op een vreemde manier, rust.

Ik luister niet vaak naar muziek, omdat het me al snel overprikkelt, maar soms ontwikkel ik een fiep, omdat ik een bepaalde melodie hoor die me triggert. In 2015 had ik een intens jaar waarin ik ging scheiden, mijn werk kwijt raakte en ik in het diagnose-traject terecht kwam waarbij duidelijk werd dat ik autistisch ben. Een hele heftige periode waarin ik alle houvast verloor. In het Requiem van Mozart hoorde ik een bepaalde melodie die me fascineerde en mijn fiep was geboren. In een aantal weken leerde ik de Latijnse tekst van het Requiem van Mozart meezingen en dat gaf me de houvast die ik nodig had. Wanneer ik overspoeld raakte door emoties vond ik rust in het meezingen. Het heeft me geholpen bij het rouwen om alles wat ik verloren was en de angst die ik voelde voor de toekomst. Soms heb ik echter liedjes in mijn hoofd die er ‘niet uit willen’en dat zorgt voor ongewenste overprikkeling. En het gaat niet altijd om muziek die ik leuk vindt.

Fiepen is een constante factor in mijn leven en geeft me het voordeel dat ik een grote algemene kennis heb die ik in kan zetten in sociale contacten. Het is mijn manier om te ontspannen, omdat ik even weg kan kruipen in mijn eigen wereld. Dat is een wereld die veilig is voor mij en waar ik helemaal mezelf mag zijn. Het nadeel is dat ik hier veel over praat tegen mijn naasten, als ik in de eerste fase van een nieuwe fiep zit. En iedere keer verbaas ik me erover waarom zij dit onderwerp niet zo boeiend vinden als ik!