Autistisch ouderschap

Beste Jorrit,

Het is alweer een tijdje geleden dat ik je geschreven heb. De ruimte in mijn hoofd was in beslag genomen door alle veranderingen in mijn dagstructuur. Nu mijn zoon groter wordt en nu toch echt is gaan puberen, heb ik soms het gevoel dat mijn o zo zorgvuldig en weloverwogen dagstructuur als een kaartenhuis in elkaar valt. Ik heb mijn leven zo ingericht dat we bepaalde dingen steevast op dezelfde tijd doen zodat ik daar niet over na hoef te denken en dit geen extra energie kost.

Zo heb ik bijvoorbeeld de hele ochtend door middel van wekkertjes ingedeeld. Eén om zelf wakker te worden en de hond uit te laten. De volgende wekker om zoonlief zijn bed uit te krijgen en zijn ontbijt te maken. Dan moet hij 5 minuten onder de douche en dan aankleden en komen eten. Om half 8 gaat de wekker zodat hij zijn brood gaat maken en om 7:50 uur gaat de wekker dat hij zijn schoenen aan moet gaan trekken, zijn spullen moet pakken en de deur uit moet zodat hij ruim op tijd op school komt. Als ik het zo lees word ik er zelf eigenlijk ook best kriegelig van.

Als kind en pre-puber vond hij dit allemaal prima en gaf het hem ook zijn broodnodige structuur, maar nu de pubertijd zijn intrede heeft gedaan loopt het al spaak bij wekker nummer 2. Je moet van goeden huize komen om hem wakker te krijgen. Uiteindelijk sta ik vaak als een gek aan hem te schudden nadat roepen en aanraken niet het gewenste effect hebben. En dan is hij wel wakker, maar uiteraard nog niet uit bed. Dan staan we qua tijd en wekkertjes al 3-0 achter. De realiteit is dat hij vaak pas om half 8 aan zijn ontbijt zit en dan dus niet zijn lunch gaat maken op die tijd. Is er een echt probleem? Nee, want hij is altijd netjes op tijd op school.

Soms heb ik echt niet de energie meer om flexibel te zijn en verander ik in een star en overprikkeld mens. Wat uiteraard niet bevorderlijk ik voor de gezelligheid thuis.

Hoe gaat dat bij jou? Jij hebt er zelfs 3!

Groetjes Lotte

Beste Lotte,

Excuus dat mijn antwoord zo lang op zich heeft laten wachten. We zijn een weekendje weggeweest naar een bungalowpark met subtropisch zwembad en het klinkt misschien gek, maar daar moest ik van bijkomen. Mijn drie kinderen van 14, 11 en 4 vonden het weekendje helemaal het einde. Ik geniet ervan als ik hen zo zie genieten, maar ik raakte ook overprikkeld. In het zwembad sprong er opeens een stop en voelde alles dof en pijnlijk: het drukke gegil en geduw, de geur, het vocht… alles. En dan duurt het nog even voor je weer allemaal bent omgekleed en de stille buitenlucht in kan. En terug in het huisje moet ik even plat. Vroeger werd ik vaak kwaad op mezelf als ik overvallen werd door zo’n overprikkeling, maar ik heb me er meer mee verzoend. Ik loop liever het risico op overprikkeling dan dat ik zulke uitjes nooit meer zou doen.

Die (pre)puberteit waar je over schrijft herken ik van mijn oudste twee. Met name de middelste heeft het talent om op het moment dat we echt weg moeten nog van alles te moeten, waardoor we bijna altijd haast hebben op tijd te komen. Gekmakend is dat soms.

Wat mooi dat die wekkertjes lange tijd gewerkt hebben bij jullie. Het klinkt alsof ze dat nu niet meer doen. Wat ik me afvroeg: gebruik je ze nu nog steeds? En is deze oplossing niet een probleem geworden? Bij mij werken wekkers alleen als ik me eraan kan houden, anders geven ze meer stress.

Zo’n eigen auti-oplossing voor een bepaalde fase werkt goed. In de babytijd heeft de truc ‘Zing-je-zorgen’ mij geholpen. Als ik de baby instopte en al tegen een overprikkeling aanzat, en de baby ging niet slapen terwijl ik daar wel op rekende, dan kon ik een meltdown voorkomen door mijn zorgen letterlijk te zingen terwijl ik de trap opliep. Eerst zaten daar lelijke woorden bij, maar het lied boog geleidelijk om naar troostende woorden en instructies voor mezelf om het ‘troost-script’ te volgen. Hierdoor wist ik, het konijntje-dat-in-de-koplampen-van-meltdown-staarde, weer wat het moest doen en ik troostte zowel mijzelf als de baby met het lied en gewieg.

Ik ben benieuwd wat jou nog meer helpt en waar je autisme je helpt als ouder.

Tot schrijfs!

Jorrit

Beste Jorrit,

Geen probleem dat je brief even op zich heeft laten wachten. Ik snap je helemaal! Wij zijn 2 dagen naar Antwerpen geweest, en ondanks dat het hartstikke leuk was moet ik er nog steeds van bijkomen.

Je hebt helemaal gelijk over de wekkertjes. Ze werken niet meer en streven hun doel voorbij. Vandaag was hier de eerste dag na de vakantie en ik heb de wekkertjes niet aangezet. Behalve af en toe een hint dat hij nog wat dingen moest doen heb ik het hem zelf laten doen. En het werkte! Ik zal vanaf nu mijn plan-skills alleen nog inzetten voor onze weekplanning. Ik maak namelijk iedere week een planning met wat er voor afspraken zijn die week en waar ik tijd heb om even helemaal bij te komen. Ook wat we welke dag eten komt erin te staan. Hoef ik daar niet meer over na te denken en kan ik het loslaten.

Wat een mooie oplossing trouwens dat ‘Zing-je-zorgen’. Dat had mij waarschijnlijk heel erg goed geholpen in de babytijd van mijn zoon. Voor ons nu te laat, maar ik zal het zeker meenemen als advies aan andere ouders met autisme.

Je vraagt in je brief waar autisme mij helpt in het ouderschap. Ik heb daar even goed over na moeten denken. Ik weet dat mijn behoefte aan structuur ook heel goed en nodig is voor mijn zoon.

Ik ben duidelijk in mijn communicatie en ik heb er (meestal) geen moeite mee om consequent te zijn. Ja is ja en nee is nee. Ik ben niet gevoelig voor smeekbedes of pruillippen. Mijn autisme maakt ook dat ik heel erg snel kleine veranderingen zie in de houding van mijn zoon. Zo weet ik snel dat er iets is waar hij mee zit of dat hij niet goed in zijn vel zit. Ik zie ook snel patronen en kan gedrag ook op die manier bekijken. Dit heeft ervoor gezorgd dat mijn zoon uiteindelijk de hulp heeft gekregen die hij nodig had, terwijl er eerst werd gezegd dat het gewoon jongensgedrag was en dat ik een overbezorgde moeder ben.

Het allergrootste voordeel is dat ik mij goed in mijn ook neurodiverse zoon kan verplaatsten. Ik snap hem of zijn gedrag op een level waarop (in mijn ervaring) neurotypische ouders met neurodiverse kinderen, het gedrag van hun kind vaak niet begrijpen.

Waar helpt jouw autisme jou in het ouderschap?

Ik hoop snel weer wat van je te horen.

Groetjes Lotte

Beste Lotte,

Wat goed dat het loslaten van de wekkers helpt. Ook mooi om te lezen dat het bieden van structuur en consequent zijn voordelen zijn van jouw autisme, én natuurlijk dat jij je kunt verplaatsen in je neurodiverse zoon. Ik heb het gevoel dat positieve aspecten van autisme in het algemeen en van autistisch ouderschap in het bijzonder vaak onderbelicht blijven. Autisme is dan alleen een obstakel.

Ik merk dat rituelen mij gemakkelijk afgaan, bijvoorbeeld instop- en badderrituelen, en onze jongste vindt dat erg prettig. Ik stop hem bijna elke avond in en doe alles precies in dezelfde volgorde: douchen->omkleden->tandenpoetsen->voorlezen->nog-een-slokje->nog-een-smokje->zelfbedacht-slaapliedje->lamp-uit-bij-laatste-woord->’Tot-morgen-tot-altijd!’. Hij valt bijna elke avond als een blok in slaap. Naast die vastigheden kan ik ook 200% opgaan in spelen-zingen-stoeien-voorlezen van mijn kinderen. Je zou kunnen zeggen dat ik er soms wat minder ben door mijn autisme en soms juist meer. Mijn kinderen zien ook hoe het met mij gaat. Als ik overprikkeld ben zijn ze vaak heel lief voor me, dan geven ze me even een knuffel of een aai – precies wat helpt op zo’n moment: pure liefde.

Voor ik kinderen kreeg was ik bang dat mijn wisselende energie en stemmingen alleen maar negatief zouden zijn. Dat zijn ze soms ook wel, maar ik ben ook gaan inzien dat het niet erg is om je kinderen te laten zien hoe het echt met je gaat. Sterker nog, daar leren ze ook van. Ik kan slecht tegen ouders die altijd een megapositief toontje tegen hun kinderen aanslaan – al moet iedereen zelf weten hoe die de opvoeding aanpakt, natuurlijk.

Ik wil je bedanken voor deze briefwisseling – het is inspirerend te lezen hoe een andere auti-ouder het rooit. Knap hoe je dat doet, zeker omdat je in je eentje bent, daar mag je trots op zijn.

We houden contact, ik wens jullie voor nu veel liefde en rust.

Jorrit