Afgesloten het jaar afsluiten

In een eerdere blog schreef ik over hoe ik reageer op spannende vooruitzichten. Oud & Nieuw is voorbij tegen de tijd dat deze blog zal verschijnen, maar op een grijze middag als deze, tussen Sinterklaas en Kerst (of: tijdens Chanoeka), was ik als jongetje doorgaans helemaal door het dolle heen. Vuurwerk vond ik mooi, leuk, spannend, fascinerend, indrukwekkend, magisch, eng, en nog een aantal dingen die mij in een aangeslagen toestand brachten.

Mijn herinneringen aan deze onrustige periode gaan terug naar mijn lagere schooltijd, toen ik een jaar of 9 was, rond 1996. Ik was creatief, zat vol fantasie, en ik had een indrukwekkende verzameling Stabilo’s, fineliners in vele kleuren. Daarmee tekende ik A4’tjes vol, met name met de beoogde effecten van siervuurwerk. Ook moest de muur van mijn slaapkamer het ontgelden. Daarvoor had ik een trommel vol met Posca’s, dikke stiften op waterbasis. Ik kan me moeilijk voorstellen dat mijn ouders het er volledig mee eens waren, maar ze gedoogden het. Die ene dag was zo belangrijk voor mij dat mijn leefomgeving ermee doorspekt was. 

De echte voorpret begon echter pas na Sinterklaas, want toen lagen feestwinkels vol met vuurwerkfolders. Deze werden grondig verzameld. Ik overlegde thuis hoeveel geld ik uit mocht geven aan het vuurwerk, en ging me dan haast onophoudelijk verdiepen in wat ik hiermee allemaal kon kopen.

Zodra het dan in huis was, vanaf 29 december (of 28, als ik geluk had; dan viel één van de drie laatste dagen op een zondag), werd het vuurwerk uitgepakt, nauwlettend geïnspecteerd, geknuffeld, en weer ingepakt. Dit ging met zo’n sterke drift vanuit mij, dat mijn vader en ik afspraken maakten over hoe vaak ik dit deed. Anders was ik hiermee de hele dag ongeremd bezig. 

Mijn associatie met Oud & Nieuw is tot dusver voornamelijk het vuurwerk. Ik vind het een duidelijk voorbeeld van een monomaan hobbypatroon. Maar buiten het vuurwerk om gebeurde er natuurlijk ook veel, want je viert een jaarwisseling vaak met zijn allen. Door mijn enthousiasme was ik die dag opgewonden, aangeslagen, vermoeid, en niet makkelijk bereikbaar. Er kwamen allemaal vrienden en familieleden op bezoek, maar ik was misschien nog wel meer benieuwd naar het vuurwerk dat ze meebrachten. Ik vond het erg gezellig dat we met zoveel waren, en dat we spelletjes speelden. Dit, in combinatie met mijn op vuurwerk gefocuste enthousiasme, en in het algemeen de overspoeling van invloeden op die avond maakten mij moeilijk bereikbaar. Elke minuut voelde als een kwartier.

1 januari was als een cold turkey. Vergane glorie. Weer een jaar wachten. Ik stond op, at een nog overgebleven oliebol, en maakte een wandeling door de straten om de aanwezigheid van het door mij zo begeerde vuurwerk te ervaren. Her en der was het netjes opgeruimd, maar op de meeste plekken was er nog veel afval. Het is trouwens ook veiliger om nog even te wachten met het opruimen van de resten. Tapijten van rode snippers verraadden waar men een Chinese rol had afgestoken, al was dat op het moment zelf vaak goed hoorbaar. Later op de ochtend pakte ik een bezem om onze eigen rommel op te vegen. 

De periode rondom Oud & Nieuw heeft me altijd veel spanning opgeleverd. Ik keek uit naar het vuurwerk, was bang voor het vuurwerk, en raakte over mijn toeren van alle indrukken die ik tegelijkertijd kreeg. Dit is door de jaren heen stukje bij beetje minder geworden, een kenmerk van ontwikkeling, en ook van het veranderen van mijn karaktertrekken. Opgaan in één onderwerp ervaar ik nog steeds, en ik herken het, maar ik heb er wel meer controle over, in plaats van andersom.