Vertrouwensbreuken herstellen
Ik laat merken hoe het voorval mij gekwetst heeft en vertel hoe het mijn huidige gedrag beïnvloedt. Ik erken de pijn van de ander en de verantwoordelijkheid van mezelf. Ik benoem waar ik behoefte aan had tijdens het voorval. Ik geef alsnog wat de ander gemist heeft.
Definitie
Ik laat de ander horen en zien hoe het voorval mij gekwetst heeft. Ik vertel de ander hoe het voorval mijn huidige houding en gedrag beïnvloedt. Ik erken de pijn van de ander en de verantwoordelijkheid van mezelf. Ik benoem waar ik behoefte aan had tijdens het voorval. Ik geef alsnog wat de ander gemist heeft.
Niet-effectief gedrag
Ik herhaal het voorval op een overemotionele manier
Als gekwetste partner is het niet effectief om een voorval waarin je een breuk in het vertrouwen ervaren hebt steeds op dezelfde overemotionele manier te herhalen, door een onsamenhangend verhaal te vertellen dat steeds onderbroken wordt door huilbuien of getier, alsof het voorval zich op dit moment opnieuw voordoet. Meestal leidt dit alleen maar tot verdediging of terugtrekking.
Ik benoem het voorval steeds weer, op dezelfde afstandelijke manier
Als gekwetste partner is het ook niet effectief om het voorval waardoor je je gekwetst voelt steeds op dezelfde emotioneel afstandelijke manier te herhalen, door steeds op precies dezelfde bijtende, oordelende manier te vertellen wat de ander fout heeft gedaan. Dit is wat we spreekwoordelijk "ouwe koeien uit de sloot halen" noemen. Ook de ander steeds indirect verwijten maken is niet effectief. Het leidt er alleen maar toe dat de ander zich aangevallen voelt: dat de ander hoort "je voldoet niet, je ben een ongevoelige eikel/trut".
Ik ontken de pijn van de ander en de verantwoordelijkheid van mijzelf
Als de kwetsende partij is het niet effectief om de pijn van de gekwetste partij te ontkennen of te bagatelliseren, het perspectief van de ander als onzin af te doen en verantwoordelijk, spijt of de noodzaak om je te verontschuldigen te ontkennen. Dit leidt er alleen maar toe dat de ander zich terugtrekt uit het contact of je blijft aanvallen.
Effectief gedrag
Ik laat de ander horen en zien hoe het voorval mij gekwetst heeft
Als gekwetste partij vertel ik de ander wat het voorval met mij gedaan heeft. Ik zeg bijvoorbeeld, "Ik voelde me erg gekwetst, alsof ik niets waard was. Ik was bang en ik schaamde me." Door dit te zeggen veranderen ook mijn emoties. Ik huil bijvoorbeeld in plaats van dat ik alleen maar loop te schelden. Of ik laat mijn woede doorklinken in mijn stem, in plaats van dat ik er op een achteloze manier over praat, alsof het me niets doet. Zo maak ik het mogelijk voor de ander om het belang van het voorval voor mij te begrijpen als een uiting van de waarde die ik heb als persoon.
Ik vertel de ander hoe het voorval mijn huidige houding en gedrag beïnvloedt
Ik vertel de ander hoe het voorval ertoe geleidt heeft dat ik doe zoals ik nu doe, bijvoorbeeld dat ik de ander wantrouw, dat ik me steeds terug trek of dat ik niet meer om hulp vraag. Ik maak duidelijk dat ik niet doe zoals ik doe omdat ik niets meer met de ander te maken wil hebben, maar omdat ik gekwetst ben.
Ik erken de pijn van de ander en de verantwoordelijkheid van mezelf
Als kwetsende partij erken ik de pijn van de ander, neem ik verantwoordelijkheid voor mijn aandeel in het voorval, uit ik mijn spijt voor wat er gebeurd is en vraag ik waar nodig vergeving.
Ik benoem waar ik behoefte aan had en wat ik gemist heb tijdens het voorval
Als gekwetste partij benoem ik waar ik behoefte aan had tijdens het voorval en vraag ik de ander om alsnog te geven wat ik toen gemist heb. Ik zeg bijvoorbeeld, "Ik wou gewoon graag dat je even bij me kwam zitten en een arm om mee heen sloeg."
Ik geef alsnog wat de ander gemist heeft
Als kwetsende partij geef ik alsnog datgene wat de ander gemist heeft.
Ontwikkeling
In radicaal open dialectische gedragstherapie en mentalisatiebevorderende therapie is het leren herstellen van breuken in de vertrouwensrelatie een belangrijk onderdeel van de behandeling. Competentie in het herstellen van vertrouwensbreuken met je partner is onderdeel van emotiegrichte relatietherapie.
Link
Judy Makinen & Susan Johnson (2006), Resolving Attachment Injuries in Couples Using Emotionally Focused Therapy: Steps Toward Forgiveness and Reconciliation
Susan Johnson e.a. (2001), Attachment injuries in couple relationships: A new perspective on impasses in couples therapy