Autisme als gebrek aan sociale afstemming
Autisme is een beperking in de afstemming van het eigen initiatief, taalgebruik en fantasiebeeld met dat van de ander, waardoor geen wederkerigheid en interactie ontstaat.
Belang
De theorie van autisme als gebrek aan sociale afstemming kan indirect teruggevonden worden in het werk van de Oostenrijkse kinderarts Hans Asperger en de Britse psychiater Lorna Wing. Wing gaf internationale bekendheid aan het werk van Asperger. Beide zagen de grondstoornis in autisme als een sociale beperking.
1944
artikel Asperger
1979
eerste artikel Wing
1991
verdere uitwerking
Autismepaspoort
| Naam theorie | Sociale Beperking |
| Auteurs | Hans Asperger / Lorna Wing |
| Beroep | Kinderpsychiater |
| Instelling | University Pediatric Clinic, Vienna / Centre for Social and Communication Disorders, Bromly |
| Nationaliteit | Oostenrijk / Groot-Britannië |
| Medestanders | Intense Wereld, Sociale Motivatie, Ziekte-eenheid |
| Tegenstanders | Sensorische Filtering |
Stellingen
1
Autisme uit zich in een breed scala aan atypische gedragingen, die in meer of mindere mate ook bij niet-autisten voor kunnen komen. Ook kan er naast autisme sprake zijn van diverse bijkomende stoornissen.
2
Autisme is een beperking die zich zowel bij kinderen als bij volwassenen, zowel bij jongens als bij meisjes, en zowel bij intellectueel beperkte als bij normaal begaafde personen voordoet.
3
Autisten die naast hun autistische beperking weinig of geen andere beperkingen hebben kunnen hun autisme met hun intelligentie, doorzettingsvermogen of imitatiegedrag compenseren, waardoor ze (1) minder beperkt lijken dan ze zijn, (2) een redelijke tot goede mate van sociale intergratie kunnen bereiken en (3) veel moeilijker te diagnosticeren zijn.
4
De grondstoornis in autisme is een sociale beperking. Vanuit deze beperking is heel de persoonlijkheid van de autist gestructureerd en te begrijpen.
5
De sociale beperking in autisme bestaat uit een aangeboren afwezigheid of vermindering van het vermogen tot (1) sociale interactie, (2) sociale communicatie en (3) sociale verbeelding. Dit cluster kan kortweg "de triade" of "triade van beperkingen" genoemd worden, zolang maar niet vergeten wordt dat het hier om sociale beperkingen gaat.
6
Autisme is een beperking in de afstemming van het eigen initiatief, taalgebruik en fantasiebeeld met dat van de ander, waardoor slechts in beperkte mate wederkerigheid en interactie ontstaat.
Ontwikkeling
1944artikel Asperger
Op basis van zijn behandeling van zo'n 200 autistische kinderen concludeert Hans Asperger dat de grondstoornis in autistische kinderen "een beperking van de sociale verhoudingen" is. Autistische kinderen initiëren interactie met iedereen, door te beginnen over het thema dat ze zelf bepalen, zonder acht te slaan op de beleefdheidsregels. Ze richt zich in hun communicatie niet echt op de ander, maar spreken meer als tegen een lege ruimte. In hun verbeelding volgen ze hun eigen "wetten" en creëren ze iets wat "levendig en betekenisvol" is voor henzelf, maar "onnavolgbaar" voor anderen. In alles "volgen ze hun eigen interesses, onbekommerd met gebod en verbod van buiten."1979eerste artikel Wing
Op basis van onderzoek onder zo'n 130 kinderen met verschillende aan autisme gerelateerde diagnoses concluderen Lorna Wing en Judith Gould dat - wat de diagnose ook is - een cluster van drie sociale beperkingen sterk de neiging heeft om zich steeds gezamenlijk voor te doen. Dit cluster noemen zij de "triade van sociale beperkingen".1991uitwerking Wing
Lorna Wing draagt bij aan een aantal boeken, met artikelen waarin ze haar opvatting verder uiteenzet. Hierin stelt ze het "autistisch continuüm" gelijk aan "het continuüm van sociale beperking". Ook spreekt ze zowel van "kinderen met autisme" als van "kinderen met de triade van sociale beperkingen". Hieruit blijkt duidelijk dat ze sociale beperking als "het enige definiërende kenmerk" van autisme ziet.
Auteurs
Hans Asperger (1906 - 1980) was een Oostenrijkse kindearts en professor die als een van de eerste de autistische stoornis beschreef. Van Aspeger wordt vermoed dat hij misschien zelf autistisch was. Lorna Wing (1928 - 2014) was een Britse kinderpsychiater. Haar dochter Susie (1956–2005) was autistisch.
Ontvangst en discussie
Beroepsbeoefening
DSM
De vierde editie van het diagnostisch handboek DSM reflecteert duidelijk de triade van Wing in de diagnostische criteria (A1) "kwalitatieve beperking in sociale interactie", (A2) "kwalitatieve beperking in (sociale) communicatie en (A2.4) "gebrek aan spontaan, doen-alsof spel". Hetzelfde geldt voor DSM-5 met criteria (A) gebreken in sociale interactie, (A) gebrekken in sociale communicatie en (A3) moeite met imaginair spel.
Psycho-educatie
In voorlichting voor mensen met autisme en mensen in hun omgeving wordt vandaag de nog steeds verwezen naar de "triade van beperkingen" en de verschillende types autisten (sociaal afzijdig, passief, actief maar vreemd, formeel) uit het werk van Wing, o.a. door het Leo Kannerhuis.
Gemeenschap
Wrong Planet
Op Wrong Planet wordt een aantal keer een poll gehouden over de vraag in welke subtype van sociale beperking (afzijdig, passief, actief maar vreemd, formeel) anderen zich herkennen. De meeste herkennen zich in het beeld van de autist die wel passief reageert op benadering door anderen, maar zelf geen tot weinig initatief tot contact neemt. Verder worden twijfels geplaats bij de stelling dat grondstoornis in autisme een sociale beperking is, omdat het geen verklaring biedt voor problemen met centrale aansturing (executieve functie) en sensorische verwerking.
Betekenis voor autismevriendelijk Nederland
In autismevriendelijk Nederland wordt door beroepsbeoefenaars ingezien dat intelligentie, doorzettingsvermogen en imitatiegedrag de sociale beperking in autisme misschien kunnen compenseren, maar daarmee niet wegnemen. In de bredere samenleving wordt ingezien dat autisme in wezen een kwestie is van non-conformisme, de neiging om de eigen interesses en regels te volgen in plaats van de sociaal gedeelde interesses en de cultureel bepaalde regels die van buitenaf opgelegd worden. Deze neiging wordt gezien als een beperking, en geen kwestie van "niet willen", maar ook als een voordeel. Onze maaiveldcultuur kan de 1% van de bevolking die 'autistisch non-conformist' is goed gebruiken.
Links
Lorna Wing (1991), The Autistic Continuum
Lorna Wing (1991), The Relationship Between Asperger's Syndrome and Kanner's Autism
Lorna Wing (2008), The Triad of Impairments: Past, Present and Future
1 Comment
Echt ontzettend interessant. En heel prettig opgezet. Bedankt hiervoor.