Repetitief motorisch gedrag

Repetitieve motorische bewegingen zijn een manier waarop mensen met autisme zichzelf stimuleren of kalmeren.

Belang

Repetitieve motorische bewegingen vormen één van de diagnostische criteria voor autisme. Niet alleen autistische mensen, maar ook neurotypische mensen en mensen met andere neurologische stoornissen vertonen dit gedrag. Het enige verschil is dat autisten dit gedrag vaker vertoner. Bovendien zijn gedragingen, zoals met je handen fladderen en je bovenlichaam heen en weer schommelen, sterk verbonden met leeftijd en intelligentie. Hierbij komt het gedrag minder vaak voor bij autistische volwassenen met een normale intelligentie dan bij autistische kinderen en autistische volwassenen met een verstandelijke beperking. Tenslotte zijn repetitieve motorische bewegingen sterk gerelateerd aan afwijkende sensorisch gevoeligheid en onrust.

Waar gaat het over?

Stimmen: term die mensen met autisme zelf gebruiken voor het aanduiden van zelfstimulerend gedrag
Friemelen: iets herhaaldelijk ronddraaien of er mee tikken, zoals met een pen
Schommelen: je bovenlichaam herhaaldelijk heen en weer wiegen terwijl je zit of staat
IJsberen: herhaaldelijk heen en weer lopen door dezelfde ruimte
Fladderen: herhalende hand- of vingerbewegingen maken

Hoe vaak komt het voor?

Percentage volwassenen met autisme dat repetitief motorische gedragingen één keer per dag of vaker vertoond

44%

friemelen

48%

schommelen

38%

ijsberen

60%

fladderen

48%

schudden met benen

60%

van de volwassenen met autisme stimt om spanning/angst te verminderen en rustig te worden

57%

van de volwassenen met autisme stimt wanneer ze over- of onderprikkeld zijn

80%

van de volwassenen met autisme vindt het soms of altijd fijn om te stimmen

van de volwassenen met autisme vindt het niet fijn dat ze stimmen en wil er graag van af

70%

van de volwassenen met autisme is verteld dat stimmen niet goed is en dat ze er mee moeten stoppen

Ervaringen van autistische volwassenen

Nu ik er op let valt het me op dat ik vrij vaak gedrag vertoon dat technisch gezien repetitieve motorbeweging is: naar voren en naar achteren schommelen, met beide benen wiebelen, van zij naar zij wiegen, een pen tussen m'n vingers ronddraaien, over een bepaald object wrijven, ronddraaien in een stoel, m'n tenen omhoog en omlaag bewegen terwijl ik zit.

Ik doe dit niet meer zo vaak als vroeger. In feite doe ik het nu nog zelden.

Stimmen is voor mij het herhalen van een bepaalde beweging om mezelf te stimuleren wanneer ik me verveel of om mezelf te kalmeren als ik overprikkeld ben. Mijn stims bestaan uit het trommelen met mijn vingers, ijsberen en mijn halsketting tussen m'n duim en wijsvinger door ronddraaien. Deze stims zijn niet veel anders dan wat andere mensen ook doen, behalve dat ik het veel vaker doe.

Ik flapper met mijn handen en spring op en neer wanneer ik opgewonden ben, maar alleen wanneer er niemand anders is. Mijn nichtje van vijf doet het ook, hoewel zij niet autistisch is. Als zij het doet, flapper en spring ik vrolijk met haar mee. Dat vindt ze altijd super.

Bij het huis van mijn ouders had ik een schommel waar ik het grootste gedeelte van de dag op zat te schommelen. De beweging maakte me rustig. Als ik er mee stopte voelde ik een sensatie op mijn huid, alsof er iemand met een veertje over mijn huid zat te wrijven. De beweging leek ervoor te zorgen dat dit gevoel weg ging. Het was zo erg dat ik er niet goed van kon slapen, omdat ik moest bewegen totdat ik in slaap viel.

Ik stim alleen wanneer ik niets te doen heb. Als ik mijn aandacht focus en bezig ben met een bepaalde activiteit stop ik er mee. Maar zodra ik niet meer geabsorbeerd ben door één bepaald ding begin ik weer.

Ik schommel mijn bovenlichaam heen en weer of ik open en sluit mijn handen wanneer ik gestrest ben. Heen en weer schommelen helpt me ook om na te denken. Toen ik naar school ging heb ik geleerd om mijn spieren samen te trekken en weer los te laten zonder mijn lichaam te bewegen.

Ik kan niet goed stilzitten. Ik draai voortdurend rondjes met mijn enkel. Mijn vrienden zitten niet graag samen met mij op dezelfde bank, omdat ik steeds zit te draaien of steeds weer anders ga zitten.

Test jezelf online

Repetitief motorisch gedrag zelftest

Betekenis voor autismevriendelijk Nederland

In autismevriendelijk Nederland weten mensen waarom mensen met autisme repetitieve motorische bewegingen uitvoeren en worden mogelijkheden geboden om in deze behoefte te voorzien op een manier die werkt voor autistische mensen en hun sociale omgeving.