Peer-supported open dialogue

Systeemtherapeutische behandeling voor mensen in psychische crisis, waarbij familie, behandelaren en ervaringswerkers worden samengebracht om de persoon in crisis te ondersteunen en om samen betekenis te geven aan de crisiservaring.

Belang

Open Dialoog is een systeemtherapeutische behandeling voor mensen in psychische crisis. Peer-supported Open Dialogue is de toevoeging van ervaringswerkers aan Open Dialoog, waarbij familie, behandelaren en ervaringswerkers worden samengebracht om de persoon die extreme onlust ervaart te ondersteunen en om samen betekenis te geven aan de crisiservaring en een weg vooruit te vinden.

1981

Need-adapted treatment

1994

Open Dialogue

2016

Peer-supported Open Dialogue

Autismepaspoort

Naam behandeling	Peer-supported Open Dialogue
Auteurs	Jaakko Seikkula / Russell Razzaque
Beroep	psychotherapeut / psychiater
Instelling	University of Jyväskylä / University College London
Nationaliteit	Finland / Engeland
Ondersteunende theorie	Deelnemend zingeven

Kenmerken

Peer-supported Open Dialogue begint op het moment dat je zelf of iemand anders hulp zoekt voor je psychische noodgeval. De behandelaar die de telefoon opneemt zorgt ervoor dat er binnen 24 uur een eerste behandelbijeenkomst wordt georganiseerd. Je mag zelf aangeven waar je wil dat die bijeenkomst plaatsvindt, bij je thuis of ergens anders, en wie je er wel en niet bij wilt hebben.

Voordat er enige beslissing worden gemaakt over ziekenhuisopname of medicatie wordt eerst een bijeenkomst georganiseerd met jou, de mensen die betrokken bij je zijn en ten minste twee behandelaren.

Aan het begin van de bijeenkomst krijgt iedereen die aanwezig is de gelegenheid om aan te geven waar die zorgen over heeft en wat die graag zou willen bespreken. Daarna worden de verschillende onderwerpen besproken en krijgt iedereen bij elk onderwerp weer de gelegenheid om te zeggen wat die graag wil zeggen.

Als de behandelaren die bij de bijeenkomst aanwezig zijn iets met elkaar willen overleggen vragen ze jou en de mensen betrokken bij je zijn of het goed is dat ze even met elkaar overleggen. Dat doen ze waar jullie bij zitten en nadat ze overlegt hebben krijg je weer allemaal de gelegenheid om te zeggen wat je er van vindt wat ze met elkaar besproken hebben. Er wordt dus niet over medicatie of opname gesproken zonder dat jij er zelf bij bent.

Besluiten worden pas gemaakt nadat iedereen heeft kunnen zeggen wat die wil. Wanneer er geen consensus wordt bereikt besluit de regiebehandelaar (psychiater).

Aan het einde van de bijeenkomst stelt een van de behandelaren voor om de bijeenkomst af te sluiten, maar niet voordat die gevraagd heeft of alles wat je nu wilt bespreken besproken is, en waar, wanneer en met wie je volgende bijeenkomst zou willen houden.

De behandelaar die de telefoon opnam blijft steeds betrokken bij je behandeling, ook wanneer er besloten wordt dat je opgenomen gaat worden en ook wanneer je op een later moment weer in crisis raakt.

Bij de behandeling is ook steeds iemand aanwezig die min of meer hetzelfde heeft meegemaakt als jij. Dit wordt een ervaringswerker genoemd. Die persoon kan je helpen om je crisiservaring beter te begrijpen en een weg vooruit te vinden.

Daarnaast doen ook je behandelaren hun best om te luisteren hoe het voor jou is om te ervaren wat jij ervaart. Door naar je te luisteren willen ze je helpen om te begrijpen wat er met je gebeurd, waart je je zorgen over maakt en wat je nu het meeste zou helpen.

Ontwikkeling

1991Alanen e.a.
In het artikel Need‐adapted treatment of new schizophrenic patients rapporteren Finse psychiaters over de ontwikkeling van een nieuwe behandeling voor nieuwe en herhaalde crisisgevallen bij schizofrenen. De benadering wordt gekenmerkt door (1) flexibel en individueel geplande en uitgevoerde behandelingen, zodat ze aan de werkelijke en veranderende behoeften van de patiënten en hun naasten voldoen, (2) netwerkbijeenkomsten, waarin een team van behandelaren bijeenkomt met de patiënt en diens naasten, met name op moment dat er verandering in de behandeling plaatsvinden, en (3) een inzet om een gezamenlijk begrip te ontwikkelen van wat er gebeurd met de patiënt en hoe dit zo is gekomen.
1994Seikkula
In het artikel When the boundaries open beschrijft de Finse klinisch psycholoog Jaakko Seikkula een experiment waarbij, bij het begin van een crisis, het behandelteam van een psychiatrisch ziekenhuis een open dialoog aangaat met de patiënt en diens naasten, zodat planning van en besluitvorming over de behandeling niet meer achter gesloten deuren plaatsvindt, maar alles met betrekking tot de behandeling openlijk besproken wordt. De familie luistert mee met en neemt deel aan het multidisciplinaire overleg tussen teamleden en alle besluiten worden genomen in aanwezigheid van de patiënt en diens naasten.
2015Razzaque & Wood
In een studie naar de relevantie van Open Dialoog voor de NHS nemen Britse onderzoekers een vragenlijst af onder 61 psychiaters, psychologen, patiënten en mantelzorgers die deelnamen aan een Engelse conferentie over Open Dialoog. Zij vragen de deelnemers in hoeverre deze benadering (a) geschikt is voor en (b) al wordt toegepast binnen de National Health Service (NHS). Bijna 90% van de deelnemers onderschrijft het belang van de principes van Open Dialoog en minder dan 35% denkt dat deze principes op dit moment al worden toegepast in de NHS.
2016Razzaque & Stockmann
In Engeland starten zes GGZ-instellingen (Foundation Trusts) een pilot met Peer-supported open dialogue een variant van de Need-Adapted en Open Dialogue benadering uit Finland, waarbij het werken met ervaringsdeskundigen is toegevoegd. Zij worden met name ingezet wanneer de persoon in crisis geen of een beperk sociaal netwerk heeft. Ook is hun taak om contact te leggen tussen verschillende mensen in een stad of gebied die dezelfde crisiservaring hebben meegemaakt.
2016Gordon e.a.
In een haalbaarheidsonderzoek naar de toepassing van Open Dialoog vinden Amerikaanse onderzoekers dat zowel patiënten en familie als behandelaren tevreden zijn over de methode, maar dat belangrijke barrières bestaan in de trainingskosten en hogere behandelkosten in de begin fase, doordat er ten minste twee behandelaren deelnemen aan elke bijeenkomst, tijd nodig is om naar het huis van de patiënt te reizen en bijeenkomsten vaak langer duren en vaker gehouden worden dan de verzekering vergoed. De studiegroep bestaat uit 14 patiënten tussen de 14 en 35 jaar die zich met psychotische symptomen op de spoedeisende hulp melden. Eén van de deelnemers blijkt bij nader diagnostisch onderzoek een autismespectrumstoornis te hebben. Een jaar later is 9 van de 14 deelnemers weer aan de studie of weer aan het werk.
2017Werkplaats Herstelondersteuning
De Werkplaats Herstelondersteuning start met het project POD Nederland, waarin de leden van vier GGZ-teams (bij Altrecht, Lister, GGz Eindhoven en MET ggz) in Engeland de 1-jarige opleiding Peer-supported Open Dialogue volgen. Elk team bestaat uit een psychiater, psycholoog, ervaringswerker, verpleegkundige en leidinggevende.

Betekenis voor autismevriendelijk Nederland

In geval van crisis bij mensen met autisme, wordt er in een autismevriendelijk Nederland snel hulp geboden. De crisisbeoordeling vindt bij voorkeur in de thuissituatie van de persoon plaats, in aanwezigheid van de persoon in crisis en diens naasten. Er is aandacht voor het persoonlijke verhaal van de persoon in crisis en zorg voor diens naasten, waarbij de behandelaar respect toont en compassie voor hun lijden. Hun perspectief wordt gehoord en er wordt eerst met hen overleg voordat er beslissingen worden genomen. Peer-supported Open Dialogue wordt gebruikt als methode die voor deze randvoorwaarden kan zorgen.