Opname

Belang

Opname is het vijfde boek van Sigrid Landman. Het is een semi-autobiografische roman over Merel, die na de geboorte van haar dochter opgenomen wordt op een psychiatrische afdeling. Als autistische vrouw weet ze niet hoe ze met het kersverse moederschap om moet gaat. Het boek draagt bij aan de discussie over gebrek aan herkenning van autisme bij vrouwen in de Nederlandse psychiatrie.

248

pagina's

2000

setting van het verhaal

2014

verschijning van boek

Verhaal

Als moeder is het heerlijk om je baby'tje te wassen. Maar dat is niet zo voor Merel. Ze weet niet hoe ze met het kersverse moederschap om moet gaan. Alle huiltjes klinken voor haar hetzelfde. Ze wordt dermate wanhopig dat ze, een maand na de geboorte van haar dochter, drie maanden opgenomen wordt op een psychiatrische afdeling.

De psychiater geeft haar de diagnose postnatale depressie en ze wordt volgestopt met medicatie, waardoor ze zich alleen maar beroerder gaat voelen. Ze probeert duidelijk te maken dat haar probleem is dat ze zich geen raad weet met de baby, maar het personeel heeft geen tijd om met haar te praten. Ze vraagt om een schema's voor haar de verzorging van de baby, maar er wordt haar verteld dat je dat als ouder zelf wel aanvoelt. De psychiater instrueert de verpleegkundigen om niet in te gaan op haar dwangneurotische vraag.

Als haar ontslag bekend wordt gemaakt is ze bang dat ze het thuis niet gaat redden. Ondanks een laatste wanhoopsdaad wordt ze naar huis gestuurd.

Beoordeling door lezers

positieve reviews online

Bol.com98%

voordelen

Mooi verhaal

Het is een mooi verhaal. Eigenlijk is het een ongelooflijk triest verhaal, over hoe iemand verkeerd behandeld wordt ondanks herhaaldelijke noodkreten, maar de auteur weet het heel mooi onder woorden te brengen. Niemand die werkelijk ziet wat er scheelt. Het gebrek aan kennis bij het personeel. De verbondenheid die Merel met haar familie en met enkele van haar medepatiënten ervaart. Ook een aanrader voor mensen die niets met autisme te maken hebben.

Oprecht en eerlijk

Sigrid brengt haar verhaal heel open en eerlijk. Je voelt haar worsteling, het verdrinken, het niet gehoord en gezien worden.

Humor

De auteur verteld het verhaal met humor. Ondanks het schrijnende onderwerp zit er ook humor in het boek. Dat is wel nodig anders zou het verhaal te zwaar van stof worden.

Leesbaar

Het boek is heel prettig leesbaar. Het heeft een goede verhaallijn. Ze schrijft pakkend, vlot en duidelijk. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen.

nadelen

Rol vader onderbelicht

In het boek worden de rol en de problemen van de eveneens autistische vader onderbelicht.

Auteur

Sigrid Landman (1968) is een autistische schrijver en spreker. Ze was getrouwd met een autistische man en later bleek hun dochter ook autistisch te zijn. Met haar boeken en lezingen wil Landman laten zien hoe autisme zich in het alledaagse leven openbaart. Landman is ook auteur van Moederen met autisme (2009), Wegens familieomstandigheden gesloten (2010), Chaos met autisme (2011), Bewoond eiland (2014) en Een leven lang anders (2014). Ze werkt in de thuiszorg.

Achtergrond

Kunnen we de psychiatrie de schuld geven?

"Nee, het was gewoon een periode waarin men nog niet bekend was met autisme," zegt de één. "Ja", zegt de ander, "zeker als en moeder zo duidelijk zelf aangeeft wat voor haar het probleem is. Niet alleen wordt er 'niet naar haar geluisterd', de psychiater geeft zelfs duidelijk de opdracht om niet op haar vraag in te gaan." Weer een ander zegt. "Het is de schuld van de overheid, die teveel bezuinigd op de zorg. Daardoor heb je als verpleegkundig personeel nooit ergens tijd meer voor."

Is er sinds 2000 voortgang geboekt?

Het boek speelt zich af in het jaar 2000. Een recensent merkt op dat "het te hopen is dat er sindsdien vooruitgang is geboekt" in het herkennen van autismespectrumstoornissen bij vrouwen. Is dat het geval? Is er sinds 2000 een verbetering opgetreden in het aantal vrouwen dat direct de juiste diagnose krijgt?

“In de jaren ’90 is de lijst van kenmerken die mogelijk op autisme wijzen, uitgebreid”, zegt Annelies Spek, klinisch psycholoog en onderzoeker bij GGZ Eindhoven, gespecialiseerd in autisme bij volwassenen. “Dat maakt het voor behandelaars gemakkelijker om de aandoening te herkennen.”

Waarom herkennen psychiaters autisme bij vrouwen niet beter?

"Het feit dat vrouwen met autisme vaak ook andere klachten ontwikkelen, kan ervoor zorgen dat door een hulpverlener vooral deze (secundaire) klachten worden gezien," zegt Spek. "Hulpverleners komen vaak niet op de gedachte dat er achter de depressiviteits- of angstklachten misschien ook een autismespectrumstoornis schuil kan gaan."

Wat is er nodig voor verbetering?

Volgens Spek is er nog veel scholing nodig voor hulpverleners, zodat zij autisme bij volwassen mannen en vrouwen steeds beter kunnen gaan herkennen.

Betekenis voor autismevriendelijk Nederland

In een autismevriendelijk Nederland is er voldoende financiering van de zorg en voldoende scholing van medisch personeel en hulpverleners. Hulpverleners nemen de zelfdiagnose of intuïtie van patiënten serieus. Vrouwen en meisjes met autisme worden op tijd en juist gediagnosticeerd, waardoor postnatale depressies worden voorkomen en gelijk vanaf de geboorte extra begeleiding wordt geboden als dat nodig is. Ook aan de rol en problemen van vaders wordt aandacht besteedt.