Emotiegerichte relatietherapie (EFT)
Vorm van systeemtherapie die gebaseerd is op de hechtingstheorie. Niet alleen geschikt voor emotionele problemen tussen partners, maar ook voor emotiegerelateerde problemen van één van beide partners.
Belang
Emotionally focused couple therapy (EFT) is een vorm van systeemtherapie die gebaseerd is op de hechtingstheorie van de Britse psychiater John Bowlby en de emotietheorie van de Canadese psycholoog Leslie Greenberg. De benadering is niet alleen geschikt bij problemen in de emotionele band tussen partners, maar ook bij emotiegerelateerde problemen van één van beide partner (depressie, angst, trauma) of omstandigheden die een sterke emotionele druk op de relatie leggen (verlies, beperking, uitsluiting).
1969
hechtingstheorie
1984
introductie EFT
1985
toepassing op partnerrelaties
Autismepaspoort
| Naam behandeling | Emotiegerichte relatietherapie |
| Auteurs | Leslie Greenberg en Susan Johnson |
| Beroep | klinisch psychologen |
| Instelling | York University, Toronto en Ottawa University |
| Nationaliteit | Canada |
| Beoogde competentie | Gehechtheid |
Kenmerken
1
Relatieconflicten gaan niet over de vraag wiens beurt het is om de afval buiten te zetten, maar over de emoties die onder de oppervlakte van dergelijke onzinnige issues meespelen. Dergelijke emoties geven belangrijke informatie over wat belangrijk voor je is en wat je nodig hebt. Wanneer je deze emoties echter weggedrukt, verzwijgt of omzet naar kritiek en minachting zul je er niet in slagen om elkaar je behoeften duidelijk te maken en elkaar te helpen om hierin te voorzien.
2
EFT is een kortdurende relatietherapie, met als doel om in 8 tot 20 sessies een verandering in je relatie te bewerkstelligen, waarin je samen een verschuiving maakt van verhulling van je behoeften naar openheid over je behoeften en erkenning van die van je partner.
3
In de eerste fase van EFT ontdek je hoe je het uiten van je primaire of kwetsbare emoties (pijn, verdriet, angst) steeds vervangt met het uiten van secundaire of zelfbeschermende emoties (boosheid, humor) en verdedigingsstrategieën (bekritiseren, negeren, minachten). Je leert om voor jezelf en je partner te erkennen dat het probleem niet je relatie met je partner is, maar je relatie met je eigen gevoelens: je angst om het risico te nemen om weer gekwetst te worden.
4
In de tweede fase van EFT leer je om kwetsbare, weggedrukte emoties en aspecten van jezelf weer toe te laten en om deze op een directe manier naar je partner te uiten. Ook leer je om de ervaring en de inzet van je partner te erkennen en waarderen, om steun van je partner te vragen en om je partner steun te geven.
5
In de laatste fase van EFT leer je om je oude problemen op een nieuwe manier op te lossen en werk je aan het versterken van je nieuwe manier van op elkaar reageren.
6
Bij relatieproblemen is het gewenste resultaat van EFT een veilige emotionele band, waarin je beide je emoties en behoeften naar elkaar durft te uiten en erop kan vertrouwen dat de ander hier betrokken op zal reageren.
7
Bij individuele of gezamenlijke problemen is het gewenste resultaat dat je niet langer alleen met je problemen hoeft blijven te staan, maar iemand hebt die naast je staat en bij je blijft wanneer je met je je pijn, angst of verdriet geconfronteerd wordt.
Ontwikkeling
1950-1975Rogers
In de boeken Client-centered therapy: its current practice, implications and theory (1951), Psychotherapy and Personality Change (1954) en On becoming a person: a therapist's view of psychotherapy (1961) en het artikel Empathic: An unappreciated way of being (1975) werkt de Amerikaanse klinisch psycholoog de principes van de humantische psychologie uit.1969-1980Bowlby
In de driedelige serie Attachment and Loss (1969, 1973, 1980) beschrijft de Britse psychiater John Bowlby het proces van The making and breaking of affectional bonds (1979) en het ontwikkelen van A secure base (1980). Met deze "hechtingstheorie" biedt Bowbly een verklaring voor de stoornissen die ontstaan in de ontwikkeling van de persoonlijkheid als gevolg van ongewenste scheiding en verlies van mensen aan wie we gehecht zijn. Bowlby beschrijft hechting als "de neiging van mensen om sterke affectieve banden te vormen met specifieke anderen".1984Greenberg & Safran
In het artikel Integrating affect and cognition: A perspective on the process of therapeutic change introduceren Greenberg en een collega het "emotional synthesis model", waarin emotie wordt gezien als een synthese van expressief-motorische en conceptueel-schematische informatie. Zij stellen dat veel psychsche problemen bestaan in "a breakdown in the emotional synthesis process" en dat "an important focus of therapy should be the integration of the different levels of processing involved in the construction of emotional experience".1985Johnson & Greenberg
In een therapiehandboek dragen de Canadese klinische psychologen Susan Johnson en Leslie Greenberg een hoofdstuk bij met als titel "Emotionally focused couples therapy: An intergrative affective systemtic approach". Daarnaast publiceren zij een studie naar het effect van experiëntiële interventies in het oplossen van huwlijksconflicten en een studie naar de uitkomsten van emotiegerichte huwlijkstherapie.1986Gottman & Levenson
In een studie naar de tevredenheid van huwlijkspartners Assessing the role of emotion in marriage concluderen de Amerikaanse psychologen John Gottman en Robert Levenson dat tevredenheid sterk samenhangt met de mate emotionele en fysiologische opwinding die wordt ervaren tijdens conflicten. Met name mannen zijn minder goed in staat om stress te reguleren en raken sneller overspoeld met negatieve emoties.1987Hazan & Shaver
In het artikel Romantic Love Conceptualized as An Attachment Process verkennen de Amerikaanse sociale psychologen Cindy Hazan en Phillip Shaver het idee dat hechtingstheorie niet alleen van toepassing is op kleine kinderen, maar ook op volwassenen. "Hechtingstheorie biedt een waardevol perspectief op volwassen romantische liefde in de zin dat romantische liefde geconceptualiseerd kan worden als het proces van aan elkaar gehecht raken."1997Johnson & Talitman
In een studie naar succesfactoren in emotiegerichte relatietherapie ontdekken Johnson en een college dat de meeste vooruitgang werd geboekt bij stellen waarvan de vrouw aan het begin van de behandeling aangaf te lijden onder het gebrek aan expressiviteit van de man, maar wel te geloven dat de man om haar gaf, terwijl de man aangaf weinig neiging te hebben om steun te zoeken bij de vrouw, maar wel waarde te hechten aan emotionele intimiteit. Deze resultaten suggereren dat stellen waarbij de man autistisch is "veel baat kunnen hebben bij interventies die zich richten op het verkennen en uiten van emoties en in het emotionele contract structuren in de sessie."2013Edwards
Britse neuropsychologen publiceren een gevalstudie naar de toepassing van EFT bij vier stellen waarvan een van beide partners te maken had met een mix van sociale cognitie en executieve functie beperkingen als het gevolg van een opgelopen hersenbeschadiging. Zij concluderen dat EFT in drie van de vier gevallen effectief is geweest in het verlagen van het stressniveau van de individuele partners als ook in het vergroten van de verbondenheid en relatietevredenheid van de stellen.1997Johnson & Williams-Keeler
In het artikel Creating healing relationships for couples dealing with trauma: The use of emotionally focused marital therapy introduceert en illustreert Johnson de toepassing van EFT bij stellen waarvan één van beide partners te maken heeft met traumaklachten.2008Johnson e.a.
In een later onderzoek (2008) demonstreert Johnson de effectiviteit van EFT bij slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd.2013McKinnon & Greenberg
Betekenis voor autismevriendelijk Nederland
In autismevriendelijk Nederland is emotiegerichte relatietherapie beschikbaar voor stellen die bestaan uit ten minste één autistisch partners en te maken hebben met emotiegerelateerde problemen waarvan de basis ligt in een onveilige hechting. Daarbij valt onder anderen te denken aan relatieproblemen tussen een mannelijke autist die door zijn partner als "gesloten" wordt beschreven, een vrouwelijke autist met een zware depressie of een stel waarbij de sociale en executieve beperkingen van één van beide partners een grote bron van stress is binnen de relatie.Links
Susan Johnson, Dr Sue JohnsonEFT Netwerk Nederland, Interview met Sue Johnson
Systemisches Institut für Achtsamkeit Berlin (2015), An interview with Lesie Greenberg about Emotion Focused Therapy (EFT)Sue Johnson, Emotionally Focused Couples Therapy in Action
