EMDR

In het artikel werkzaamheid van de oogbeweging desensitisatie procedure in de behandeling van traumatische herinneringen concludeert de Amerikaanse psycholoog Francine dat "één sessie van de EMD procedure effectief is in het desenitiseren van de traumatische herinneringen van deelnemers en het dramatisch aanpassen van hun cognitieve beoordeling van de situatie" en samengaat met "vermindering van hun primaire klachten".

In een meta-analyse van 28 studies naar de uitkomsten van EMDR concluderen Canadese psychiaters (1) dat cliënten beter af zijn met EMDR dan met geen behandeling, (2) dat EMDR niet effectiever is dan exposuretechnieken in traumagerichte cognitieve gedragstherapie, (3) dat over het algemeen wel meer dan 1 sessie nodig is en (4) dat de oogbewegingen niet nodig zijn voor het effect.

Nationale gezondheidsinstituten in verschillende landen erkennen EMDR als een op wetenschappelijk bewijs gebaseerde behandeling, waaronder de Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2003) in Nederland en de American Psychiatric Association (2004) in Amerika.

In een meta-analyse van studies naar psychotherapie voor post-traumatische stress stoornis concluderen Amerikaanse klinisch psychologen dat 56% van de patiënten na behandeling geen symptomen of een substantiële vermindering van symptomen laat zien, waarbij traumagerichte cognitieve gedragstherapie (CGT) en EMDR even effectief lijken te zijn. In een vergelijking tussen de werkzaamheid van EMDR en traumagerichte CGT komen Duitse onderzoekers tot dezelfde conclusie: in de behandeling van PTSS zijn beide methoden even effectief.

In een onderzoeksproef blijkt behandeling met EMDR met name effectief te zijn bij enkelvoudige trauma's die op volwassen leeftijd zijn ontstaan. Bij deze groep PTSS patiënten verdwijnen de symptomen bij 75% van deze groep, terwijl dit bij volwassenen met een trauma uit de kindertijd slechts 33% betreft.

Nederlandse onderzoekers rapporteren een gevalstudie van de toepassing van EMDR bij een jong volwassene met autisme en een verstandelijke beperking. Na 6 behandelsessies heeft ze geen last meer van rusteloosheid, slapeloosheid, obsessief gedrag, huilbuien en agressie. Deze effecten houden aan tot 4 maanden later.

In het artikel Hoe het komt dat EMDR werkt stellen de auteurs (1) dat exposure alleen niet voldoende is: patiënten die tijdens het ophalen van de herinneringen hun ogen bewegen zijn er beter aan toe dan patiënten die hun ogen niet heen en weer bewegen, (2) dat elke taak die het werkgeheugen voldoende belast effectief is: aandachtig ademhalen belast het werkgeheugen in dezelfde mate als oogbewegingen en leidt tot evenveel daling van de emotionaliteit en levendigheid van nare herinneringen; (3) dat oogbewegingen ook werken bij flashforwards: vergeleken met ‘ophalen + niets’ leidt ‘ophalen + oogbewegingen’ ertoe dat negatieve verwachtingen minder levendig en emotioneel worden; (4) dat individuen die erg worden afgeleid door dubbeltaken, zoals mensen met autisme, meer profijt van werkgeheugenbelastende procedures hebben dan individuen die er weinig door afgeleid worden en (5) dat er sprake is van een omgekeerde U-curve, waarbij geen of grote belasting tijdens het ophalen de herinnering niet veranderd, maar een belasting die daar ergens tussenin zit wel effect heeft.

In het document Richtlijnen en tips voor EMDR behandeling bij Autismespectrumstoornissen adviseren Nederlandse psychologen om bij toepassing van EMDR bij autisten rekening te houden met problemen als prikkelgevoeligheid, traagheid bij het opnemen en verwerken van informatie, de neiging om overmatig precies te willen zijn, moeiten met het ervaren en begrijpen van emoties en beperkingen in het verbaliserend en verbeeldend vermogen.

In een meta-analyse van studies naar de bijdrage van oogbewegingen in het verwerken van emotionele herinneringen concluderen Nederlandse en Australische psychologen op basis van andere berekeningen dan die van Davidson & Parker (2001) en de toevoeging van 12 nieuwe studies, dat oogbewegingen wel een significant effect hebben.

Nederlandse psychologen starten in 2016 een onderzoek naar het effect van EMDR behandeling bij volwassenen met een autismespectrumstoornis en traumagerelateerde klachten. Twee jaar later, in 2018, rapporteren zij positieve resultaten onder autistische volwassen met licht tot matige post-traumatische klachten: een vermindering van post-traumatische klachten, zoals indringende herinneringen, licht geraakt zijn en sociale vermijding. De helft van de deelnemers had te maken gehad met pestervaringen. Autistische volwassenen met ernstige traumaklachten werden uitgesloten van deelname.