Evidentiegeïnformeerd werken

Klinisch handelen geïnformeerd door de resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Onderbouwen van diagnostiek en behandeling door middel van een kritische beoordeling van de wetenschappelijke literatuur.

Definitie

Klinisch handelen geïnformeerd door de resultaten van systematisch onderzoek. Onderbouwen van diagnostiek en behandeling door middel van een kritische beoordeling van de wetenschappelijke literatuur. Informeren van de klinische besluitvorming door de huidige stand van het systematisch onderzoek.

Indicatoren

wanneer er met betrekking tot mensen met autisme goed onderzoek naar de werkzaamheid van behandelvormen of kwaliteit van instrumenten beschikbaar is
wanneer er onder experts voldoende overeenstemming is over de conclusies die uit het beschikbare wetenschappelijke onderzoek moeten worden getrokken
wanneer is aangetoond dat een behandeling voor mensen met autisme (kosten)effectiever is dan een controleconditie en gelijkwaardig aan een gevestigde evidentie-gebaseerde behandeling
wanneer de beschikbare evidentie in staat is om voor mensen met autisme anders te besluiten doordat klinisch-relevante informatie wordt toegepast dan zou gebeuren wanneer deze informatie niet werd toegepast

Contra-indicatoren

wanneer er überhaupt geen behandelmethode voor de stoornis beschikbaar is
wanneer beschikbare wetenschappelijk onderzoek van zulke slechte kwaliteit is dat het onvoldoende informatief is voor het klinisch handelen
wanneer het beschikbare onderzoek erop wijst dat de verschillende opties gelijkwaardig zijn, waardoor er onvoldoende wetenschappelijke basis is voor een keuze
wanneer de patiënt tot een patiëntengroep behoort die vaak uitgesloten wordt van wetenschappelijk onderzoek, zoals ouderen en personen met comorbiditeit

Effectief gedrag

Vertaalt informatiebehoeften naar vragen en beantwoord deze

Vertaalt informatiebehoeften naar beantwoordbare vragen en identificeert door het consulteren van wetenschappelijke artikelen, gespecialiseerde collega's, vakliteratuur de beste beschikbare evidentie voor het beantwoorden van de vraag.

Evalueert de beschikbare evidentie zorgvuldig

Evalueert de beschikbare evidentie zorgvuldig op basis van wetenschappelijke kwaliteit en klinische toepasbaarheid. Reflecteert kritisch op de waardenpositie en eigen belangen van de onderzoekers. Maakt een expliciete inschatting van de verschillende consequenties van de verschillende opties.

Maakt gebruik van de volle breedte van bronnen van bewijs

Maakt niet alleen gebruik van gecontroleerd onderzoek naar de uitkomsten van behandelingen (RCTs) en evaluaties van de psychometrische kwaliteit van instrumenten, maar ook van onderzoek naar mechanismen van verandering, processen (besluitvorming, evaluatie), case studies, richtlijnen en protocollen.

Intergreert het externe bewijsmateriaal met interne expertise

Bespreekt de evidentie en de casus binnen het multidisicplinair team. Integreert externe bewijsmateriaal met de klinische expertise van de behandelaar en de ervaringsexpertise van de patiënt.

Past de gekozen interventie toe volgens protocol

Past de gekozen behandelingen, klinische vaardigheden of diagnostische instrumenten toe en maakt daarbij gebruik van de protocollen die zijn opgesteld door experts.

Monitort de voortgang van de behandeling

Maakt gebruik van meetinstrumenten voor het monitoren en evalueren van de voortgang en het effect van de behandeling en vergelijkt deze resultaten met de voorgang en uitkomsten die op basis van onderzoek verwacht kan worden.

Niet-effectief gedrag

Handelt op basis van verouderde of behoudende kennis

Handelt alleen op basis van de eigen klinische opleiding en ervaring, de eigen voorkeur voor een bepaalde methode, de verouderde, niet-wetenschappelijke consensus binnen de vakgroep of externe richtlijnen, waardoor een behoudende werking optreedt. Past behandelingen toe waarvan duidelijk is aangetoond dat zij niet werkzaam zijn.

Maakt kritiekloos gebruik van bronnen

Maakt onkritisch gebruik van bronnen van bewijs. Neemt zonder de bron zelf gelezen te hebben klakkeloos de conclusies en bewoording van de onderzoekers over.

Wijkt zonder goede reden af van de richtlijn of het protocol

Begint voor je protocol uitgeprobeerd en geleerd te hebben bij voorbaat al wijzigingen aan te brengen op basis van dingen die men niet zint.

Handelt uitsluitend op basis van evidentie

Past alleen evidentie-geabseerde behandelingen toe, waardoor goede zorg gereduceerd wordt tot datgene wat bewezen is. Maakt gebruik van evidentie zonder aandacht voor de specifieke problemen en voorkeuren van de patiënt, waardoor de gekozen handeling niet gepast of niet acceptabel is. Volgt blindelings het protocol, zonder zelf na te denken.

Maakt oneigenlijk gebruik van evidentie

Verwijst selectief en onzorgvuldig naar wetenschappelijk onderzoek, alleen ter legitimatie van het eigen aanbod.

Evalueert niet

Maakt wel gebruik van empirisch ondersteunde richtlijnen en protocollen, maar gaat niet na of de toepassing hiervan inderdaad het gewenste effect heeft.

Ontwikkeling

De toepassing van evidentiegebaseerd werken vraagt om (1) opleidingen voor behandelaren die meer gericht zijn op het zelf stellen en beantwoorden van informatievragen dan alleen het uit het hoofd laten leren van de vragen en antwoorden van anderen, (2) wetenschappelijk onderzoek dat behandelingen vergelijkt met andere werkzame behandeling en niet slechts met een controlegroep, (3) meer aandacht voor de praktische implicaties van onderzoeksresultaten, (4) het verbreden van de vraag van alleen de doeleffectiviteit van specifieke behandelingen naar de vraag van de kosten-effectiviteit van behandelingen en (5) het verbreden van het onderwerp van onderzoek van alleen uitkomstgericht onderzoek naar de behandeling als zodanig naar proces- en competentiegericht onderzoek naar de effectiviteit van interactionele processen en therapeutische gedragingen, zoals confronteren, samen beslissen of multidisciplinair werken.