Autistische belichaming
Verschillen in cognitieve processen van betekenisgeving tussen mensen met en zonder autisme staan niet los van verschillen in sensomotorische processen van waarneming en beweging. De autistische manier van denken is verankerd in de autistische manier van bewegen.
Belang
Autismewoordenboek
Ik ben niet slechts aanwezig in mijn lichaam als een matroos op een schip, maar ben erg nauw verbonden, als het ware vermengd, met mijn lichaam, zodat ik en het lichaam een eenheid vormen.
Het was niet genoeg als iemand me het met woorden uitlegde hoe ik aardappelen kon schillen of het me voordeed. Ik moest het met mijn eigen handen leren, stapje voor stapje.
De manier waarop het autistisch lichaam functioneert in de ruimte is een intergraal onderdeel van wat autisme is en hoe het werkt.
Synoniemen
- individualistische belichaamde cognitie
- autistische sensomotoriciteit
Tegenovergestelden
- collectivistische belichaamde cognitie
- neurotypische belichaming
- autistische ontlichaming
In andere talen
- autistic embodiment
- autistic disembodiment
- corporality in autism
Ontwikkeling
1637Discourse on method
In het boek Discours de la Méthodeintroduceert de Franse filosoof René Descartes de stelling "Ik denk, en daarom ben ik". Met deze stelling trekt hij zijn eigen waarneming in twijfel en vertrouwt hij allereerste op zichzelf als denker. Descartes ziet denken als de functie van de ziel en bewegen als de functie van het lichaam. Het bewegende lichaam kan volgens hem puur mechanisch opereren, onafhankelijk van de invloed van de denkende ziel.1945Phenomenology of perception
In het boek Phénoménologie de la Perception introduceert de Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty de stelling "Ik neem waar, en daarom denk ik". Zijn stelling is een kritiek op Descartes. In Merleau-Ponty's ideeën over waarneming speelt het lichaam een belangrijke rol. We nemen de wereld waar door middel van ons lichaam. Perceptie is de uitkomst van belichaming. Eerst zijn we belichaamde wezens, dan nemen we waar, en pas dan reflecteren we daarop.1991Embodied cognition
In het boek The Embodied Mind introduceren de auteurs het concept 'embodied cognition' als de inbedding van cognitie in lichamelijke processen. Ze doen dit in kritiek op de heersende benadering van cognitie als iets wat in het menselijk informatieverwerkingssysteem ('het hoofd) gebeurd en los staat van sensorische, perceptuele en motorische processen ('het lichaam').
1999Philosphy in the Flesh
In het boek Philosphy in the Flesh herziet de Amerikaanse cognitiewetenschapper George Lakeoff de Westerse benadering van de filosofie. "Onze hersenen krijgen hun input van de rest van ons lichaam. We kunnen niet zomaar alles denken - alleen wat ons lichaam ons toestaat om te denken. Onze senso-motorische systeem beperkt de logische redenaties die we kunnen maken. Alles wat we kunnen denken wordt mogelijk gemaakt door ons lichaam en onze belichaamde interactie met onze omgeving."2013Autistic embodiment
De Belgische filosoof Hanne de Jaegher introduceert het concept 'autistic embodiment' in het artikel Embodiment and sense-making in autism. Zij doet dit in kritiek op de drie heersende theorieën over autisme (Geestesblindheid, Centrale Coherentie en Executief Functioneren), die 'ontlichaamd' zijn: ze besteden nauwelijks aandacht aan sterk lichaamsgebaseerde processen van sensoriek, motoriek en emotiek.2013Tito Mukhopadhyay
In het boek Foundations of Disabilty Studies schrijft de Amerikaanse literatuurwetenschapper Ralph James Savarese een hoofdstuk over de lichaamsbeleving van de autistische auteur Tito Mukhopadhyay, zoals deze tot uiting komt in zijn literaire werk. Savarese analyseert atypische propioceptie (niet in staat zijn om je eigen lichaam te vinden of om de aanwezigheid van je lichaam te ervaren), atypische sensoriek (je eigen lichaam niet voelen), animistische perceptie (de lucht en de aarde tot elkaar horen spreken) en radicale synesthesia (een stem die smaakt als een augurk) als aspecten van Mukhopadhyay's autistische belichaming.2015Autistische sensomotriciteit
In een artikel over autistische belichaming en subjectiviteit schrijft de Duitse filosoof Till Grohmann dat "de manier waarop mensen uit het autistisch spectrum hun lichaam bewonen" tot een compleet andere soort "lichamenlijke ervaring" leidt. Grohmann spreekt van de "sensomotorische stijlen" of "sensomotorische processen" die kenmerken zijn voor autisten. Deze noemt hij kortweg "autistische sensomotoriciteit".
Samenstelling
Het concept autistische belichaming bestaat uit een samenvoeging van de concepten 'autistisch' en 'belichaamde cognitie'.
Onder 'autistisch' verstaat De Jaegher 'specifiek voor mensen met autisme', de manier waarop iets bij autisten (aantoonbaar) anders is dan bij niet-autisten. Onder 'belichaamde cognitie' verstaat ze de inbedding van cognitieve processen in de structuur van het lichaam.
Deze andere manier van belichaming van autisten leidt volgens De Jaegher tot een andere manier van betekenisgeving. Zodoende zijn autistische belichaming en autistische betekenisgeving onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Wat De Jeager autistische belichaming noemt is dus de manier waarop verschillen in cognitieve processen (betekenisgeving) tussen mensen met autisme en niet-autisten verankerd zijn in verschillen in sensomotorische processen (beweging).
specifiek voor mensen met autisme
inbedding van cognitieve processen in het lichaam