Autisme als kinderbrein

De grondstoornis in autisme een blokkering van de hersensnoei, waardoor de hersenen flexibeler, maar ook sensorisch en emotioneel gevoeliger blijven. Autisten behouden hun leven lang een soort kinderbrein.

Belang

De ontwikkeling van een volwassen brein vereist zowel groei als snoei van hersentakjes (synapsen). Volgens de synaptische snoei theorie is de grondstoornis in autisme een blokkering van de hersensnoei, waardoor de hersenen van autistische volwassenen flexibeler, maar ook sensorisch en emotioneel gevoeliger blijven. Autisten behouden dus hun leven lang een soort van kinderbrein.

laboratorium

onderzoekers

150

1 van hun 150 artikelen

Autismepaspoort

Naam Theorie	Synaptisch Snoei
Perspectief	Neuropathologie
Auteurs	David Sulzer en team
Beroep	neurologen, pathalogen, psychiaters, psychologen
Instituut	Colombia University Medical Center
Nationaliteit	Amerika
Medestanders	Intense Wereld, Sensorische Filtering

Stellingen

Synapsen zijn gebieden in de hersenen waar signalen van de ene zenuwcel naar de andere wordt overgedragen. De ontwikkeling van de hersenen na de geboorte is niet alleen een kwestie van een explosieve groei van dergelijke verbindingen, maar ook van de noodzakelijke snoei. Door deze snoei worden beschadigde en overbodige synapsen vanzelf weggehaald (autopagie).

In de typische ontwikkeling vinden tegelijkertijd groei en snoei van synapsen plaats. Aanvankelijk vindt echter meer groei dan snoei plaats. Door deze overgroei raken hersengebieden steeds meer met elkaar vergroeid, waardoor kleine kinderen emotioneel en sensorisch snel overprikkeld raken.

De meeste volwassen mensen ervaren lichtgolven als beeld en geluidsgolven als geluid. Bij baby's is dit echter niet het geval. Zij kunnen bij het opvangen van bepaalde geluidsgolven niet alleen een bepaald geluid horen, maar ook een bepaald beeld zien of een bepaalde geur ruiken (synaesthesia). Dit wordt veroorzaakt door de overgroei van synapsen, waardoor uitgebreide verbindingen ontstaan tussen de verschillende sensorische gebieden in de hersenen. In de typische ontwikkeling gaan deze kruisverbindingen verloren door synaptische snoei, maar bij sommige mensen met autisme blijven deze verbindingen bestaan.

In de typische ontwikkeling is tijdens de puberteit een groot 'synaptisch snoei actie' geprogrammeerd, waardoor de hersenen niet meer zoveel prikkels krijgen, maar ook minder flexibel worden.

Het proces waarin overmatige groei van synapsen wordt gevolgd door gerichte synaptische snoei doet zich in vrijwel alle gebieden van de hersenen voor. Elk van deze gebieden presteert maximaal bij een specifiek aantal synapsen. Het doel van het 'synaptiche snoei programma' is om deze situatie van optimale prestatie te bewerkstelligen.

De grondstoornis in autisme is een overactief stofje (mTOR), dat de normale synaptische snoei tegenhoudt. Minder snoeien betekent een dichtere begroeing, ook na de puberteit. Hierdoor blijft het autistische brein ook op volwassen leeftijd meer gevoelig (hyper-sensitiviteit) en flexibel (hyper-plasticiteit).

Als er medicatie ontwikkeld zou zijn om het snoeiproces te herstellen, zou de ontwikkeling van autisme misschien verminderd of zelfs voorkomen kunnen worden.

Ontwikkeling

1975kleine fysieke afwijkingen
Amerikaans onderzoek suggereert dat kleine fysieke afwijkingen bij kinderen met verschillende neuropsychiatrische stoornissen samengaan met pre-natale afwijkingen in de ontwikkeling van het neurosysteem.
1980-1982synaptische snoei
Amerikaanse onderzoekers concluderen dat de verwijdering van synapsen een algemeen kenmerk is van neurotypische ontwikkeling. Vanaf de 27ste week van de zwangerschap begint de groei van synapsen. Tijdens de eerste 8 maanden na de geboorte is sprake van een explosieve groei. De grote hoeveelheid synaptische verbindingen die hierdoor ontstaan veroorzaakt de hoge plasiticiteit van het kinderbrein. Deze periode van snelle groei wordt gevolgd door een langere periode van tegelijktijdige productie en destructie van synapsen. In deze periode wordt de synaptische dichtheid teruggeracht tot het volwassen pecentrage van 60% van het maximum.
1997regionale verschillen
Amerikaanse onderzoekers concluderen dat er regionale verschillen bestaan in de groei van synapsen. De overproductie van synapsen na de geboorte vindt vooral plaats in de sensorische (visuele en auditieve) gedeeltes van de hersenen.
2001afwijkend patroon van hersengroei
Amerikaanse onderzoekers concluderen dat autistische kinderen een afwijkend patroon van hersengroei laten zien. Bij de geboorte is hun hersenvolume even groot of kleiner dan die van neurotypische kinderen, terwijl er direct na de geboorte sprake is van een versnelde groei, die tussen de leeftijd van 2-4 jaar zijn piek (een 10% groter hersenvolume) bereikt. Vanaf de leeftijd van 5 jaar neemt dit verschil steeds meer af, waardoor de autistische hersenomvang niet meer vergroot is ten opzichte van neurotypische kinderen, adolescenten of volwassenen.
2001gebrek aan synaptische snoei bij Fragile X Syndroom
Amerikaanse onderzoekers ontdekken een afname van de proteïne FMRP bij een muizenmodel van Fragile X Syndroom, een genetische afwijking die vergelijkbare symptomen heeft als autisme. Dit leidt tot vermindering van de normale afname in dendritische dichtheid.
2002afwijkingen in minikolommen
In een neuropathalogische studie naar de hersenen van overleden autisten ontdekken Amerikaanse onderzoekers een toename in het aantal mini-kolommen en afname in de omvang van mini-kolommen in de prefrontaal cortex en de temporaalkwab van het brein, wat leidt tot hyperconnectiviteit tussen hersencellen, hyperopwinding in het brein en problemen met selectieve aandacht.
2011afwijkinging in dentritische dichtheid
Amerikaanse onderzoekers concluderen dat de dichtheid van dendritische stekels (de 'knopjes' die de hersentakjes bedekken en ze flexibel maken) in de neurotypische ontwikkeling zijn top bereikt tijdens de vroege kindertijd en gevolgd wordt door een scherpe afname tijdens de late kindertijd, totdat een volwassen niveau is bereikt. In neuropsychiatrische stoornissen, zoals schizofrenie en autisme, is dit echter niet altijd het geval, wat wijst op structurele afwijkingen in de synapsen.
2014afwijkingen in synaptische snoei
In het artikel Loss of mTOR-Dependent Macroautophagy Causes Autistic-like Synaptic Pruning Deficits presteneren David Sulzer en team hun theorie over autisme als gebrek aan synaptische snoei.

Auteur

David Sulzer (1956) is een bekroonde neurowetenschapper en professor in de neurologie en psychatrie. Het Sulzer lab doet onderzoek naar de manier waarop cellen in het brein met elkaar communiceren en hoe informatie hierover kan helpen om de oorzaak van neuropsychiatrische stoornissen te vinden. Zijn team past neurologisch onderzoek naar synapsen toe op drugsverslaving, Parkinson, Huntington, schizofrenie en autisme.

Ontvangst en discussie

Wetenschap

Els Ronsse

Een wetenschappelijk verband met het idee van een 'kinderbrein' vond ik in een artikel van de Belgische klinisch psycholoog Els Ronsse. In het artikel schrijft zij over het nut van emotionele inschalling bij autisten met een normale begaafdheid. Recente studies naar verstandelijk beperkte mensen geven aan dat intelligentie en emotie zich niet altijd evenredig ontwikkelen. Ook bij autisten met een normale begaafheid kan het echter nuttig zijn om te kijken vanuit iemands emotionele leeftijd, die niet perse samenvalt met de chronologische leeftijd of verstandelijke leeftijd. Ronsse lijkt emotionele gevoeligheid echter te zien als een kwestie van vertraagde ontwikkeling, niet als gevolg van een afwijkende neurobedrading.

Gemeenschap

AutSider

In een AutSider discussie over de stelling dat de hersenen van autistische volwassen gelijkenis vertonen met de hersenen van jonge kinderen roept de theorie herkenning op. "Ik heb inderdaad een niet volgroeid brein. Daarom word ik net zo moe van een stukje in de auto reizen als kinderen dat worden. En daarom kan ik heel veel dingen die 'grote mensen' kunnen en normaal vinden niet, om dezelfde reden dat je het een kind ook niet aan zou doen. Dat is dan vervolgens weer heel moeiljk te combineren met het beeld van iemand die qua uiterlijk en gedrag volwassen en intelligent is. Maar een kindbrein, ja dat herken ik zeker."

Wrong Planet

In een Wrong Planet discussie wordt de theorie interessant gevonden, maar ook bekritiseert voor het focus op het vinden van een geneeswijze. "Deze theorie is fascinerend. Toen ik jaren geleden een documentaire zag over synaptische snoei in het kinderbrein vroeg ik me al af of dat misschien niet was wat er mis was met mijn brein. De theorie kan denk ik veel kenmerken van autisme verklaren. Wel vindt ik het teleurstellend dat het zo gericht is op het vinden van een geneeswijze in plaats van een manier om autisten te begrijpen en te helpen, zonder gelijk met hun brein te gaan zitten knoeien."

Rudy Simone

In het boek Aspergirls gaat het in de hoofdstukken over vriendschap en ouderschap indirect ook over een kinderbrein. "Ik heb het gevoel alsof mijn emoties wat primair en extreem zijn. Ik heb het gevoel alsof ik in te diep water zwem als ik met volwassenen omga. Ik zie er uit als iemand van mijn leeftijd, maar ik voel me een kind," zegt Camilla. "Een emotioneel onvolwassen maar slimme moeder hebben betekende dat mijn dochter iemand had om kinderfilms mee te kijken, die ook alle liedjes meezong. Maar toen groeide zij op en ik niet. Ik kijk nog steeds kinderfilms en zing nog steeds de liedjes mee", schrijft de auteur (Rudy Simone) zelf.

Betekenis voor autismevriendelijk Nederland

In autismevriendelijk Nederland zijn niet alleen de resultaten beschikbaar van de op het vinden van een geneeswijze gericht Amerikaanse studies, maar wordt deze informatie ook gebruikt om kinderen en volwassenen met autisme beter te kunnen begrijpen en ondersteunen.