Bijverschijnselen

Verschijnselen die geen symptoom zijn van autisme maar wel vaak voorkomen bij mensen met autisme

Centrale Sensitiviteit Syndromen

Verzameling van syndromen waarbij het centrale zenuwstelsel overgevoelig is geworden en de mentale belastbaarheid afneemt

Huiselijk geweld

Volwassenen met autisme zijn zowel slachtoffer als dader van huiselijk geweld.

Anti- en pro-sociaal gedrag

Sommige autistische volwassen vertonen meer antisociaal en minder prosociaal gedrag dan neurotypische volwassenen. Bij andere autistische volwassenen lijkt dit juist andersom te zijn.

Aanraking in behandeling

Westerse behandelaren zijn over het algemeen genomen zeer voorzichtig met affectieve aanraking van patiënten, afgezien van de vraag of de patiënt autisme heeft. Er is echter weinig bewijs voor negatieve effecten van aanraking, zolang behandelaren de professionele richtlijnen maar in acht nemen.

Affectief gedrag

Knuffelen, zoenen en zeggen dat je om iemand geeft is één van de onderwerpen waarop volwassenen met autisme sterk van elkaar verschillen.

Verslaving

Adolescenten en jongvolwassenen met autisme zijn minder snel geneigd om onder invloed van leeftijdsgenoten te beginnen met roken of drinken, maar wanneer ze hier eenmaal aan beginnen zijn ze wel kwetsbaarder voor verslaving.

Woedeaanvallen

Door overprikkeling en communicatieproblemen kunnen volwassenen met autisme woedeaanvallen krijgen, die vaak samen gaan met andere emotionele problemen, zoals paniekaanvallen of huilbuien.

Huilbuien en expressieve suppressie

Sommige autistische volwassenen huilen in dezelfde situaties als neurotypische volwassenen. Anderen hebben regelmatig last van atypische emotionele reacties.

Huilen in therapie

Het is niet ongewoon dat patiënten huilen tijdens een therapiesessie en ook behandelaren huilen regelmatig in reactie op hun patiënt.

Griep en andere infecties

Mensen met autisme zijn mogelijk gevoeliger voor griep en andere infectieziektes.

Paniekaanvallen

Gevoeligheid voor stress en lichamelijke sensaties maken volwassenen met autisme kwetsbaar voor paniekaanvallen.

Sekswerk en transactionele seks

Autisme is zowel een beschermende factor als een risico voor transactionele seks en sekswerk.

Aanraking met de kinderbescherming

Autistische ouders komen vaker in aanraking met de kinderbescherming dan neurotypische ouders. Dat is niet altijd even terecht.

Kinderwens en ouderschap

Een substantieel deel van de volwassenen met autisme is ouder of zou dat graag willen worden. Anderen zijn bewust kinderloos. Weer anderen waren er nooit zo mee bezig, maar overkwam het.

Zwangerschap, bevalling en borstvoeding

Zwangerschap en borstvoeding zijn een sensorische nachtmerrie voor sommige autistische vrouwen. Anderen voelen zich juist beter tijdens de zwangerschap.

Post-diagnostische groei

Post-diagnostische groei verwijst naar de positieve levensveranderingen die mensen met autisme na hun diagnose doormaken.

Diversiteit

Volwassenen met autisme kunnen daarnaast ook nog tot andere minderheden of kwetsbare groepen behoren.

Kleine fysieke afwijkingen

Naast afwijkingen in het brein kunnen ook kleine fysieke afwijkingen lastig of voordelig zijn voor autistische mensen.

Spierspanning

Verhoogde spierspanning is een lichamelijke klacht die veelvuldig genoemd wordt door volwassenen met autisme, al is er geen onderzoek over beschikbaar.

Medicatiegebruik

Hoewel er geen medicijnen zijn voor het behandelen van autisme gebruiken veel volwassenen autisten medicijnen voor bijkomende problemen.

Baarmoederhals- en borstkankeronderzoek

Autistische vouwen maken even vaak gebruik van borstkankeronderzoek, maar minder vaak van preventief onderzoek naar baarmoederhalskanker. Zowel een hogere sensorische gevoeligheid als een lagere mate van heteroseksuele activiteit spelen hierbij een rol.

Doofheid en blindheid

Soms wordt van kinderen gedacht dat ze misschien autisme hebben, terwijl ze eigenlijk een probleem met horen of zien hebben. Andersom worden ook autistische kenmerken toegeschreven aan auditieve of visuele beperkingen in plaats van autisme.

Angst

Voor veel mensen met autisme betekent leven met autisme leven in angst.

Dwanggedachten en dwanghandelingen

Naast het repeterend en obsessief gedrag dat valt binnen de symptomen van autisme heeft een deel van de mensen met autisme een bijkomende dwangstoornis, waarin handelingen een reactie zijn op dwanggedachten.

Maat- en haatcriminaliteit

Volwassenen met autisme zijn kwetsbaar voor strafbare feiten die tegen hen gepleegd worden omdat ze autisme hebben. Soms gaat het hierbij om criminaliteit die wordt gepleegd uit vijandigheid of minachting voor autistische mensen, soms om criminaliteit die wordt gepleegd door mensen die door hen als vriend worden beschouwd.

Dakloosheid en thuisloosheid

Net als andere neurodivergente mensen zijn ook mensen met autisme extra kwetsbaar voor dak- of thuisloosheid.

Toegang tot geestelijke gezondheidszorg

Veel volwassenen met autisme ervaren barrières in de toegang tot geestelijke gezondheidszorg.

Bizarre uitspraken van hulpverleners

Mensen met autisme die niet de hele dag oordopjes in hebben moeten af en toe wat aanhoren. Je zou er een boek over kunnen schrijven.

Slaap

Autistische volwassenen hebben meer moeite om in slaap te komen, worden ’s nachts vaker wakker, liggen een langere tijd wakker in bed en hebben een minder stabiel slaap-waakritme dan neurotypische volwassenen.

Zelfbeschadigend gedrag

Hoewel het risico op zelfbeschadiging daalt bij toenemende leeftijd en afnemende ernst van autistische symptomen, vertonen ook hoogfunctionerende volwassenen met autisme zelfbeschadigend gedrag.

Gezond gedrag

Autisme heeft zowel gunstige als ongunstige effecten op het vertoon van gezond gedrag.

Metabool syndroom

Het metabool syndroom is een combinatie van risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Het gebruik van medicijnen door volwassenen met autisme verhoogt het risico op het metabool syndroom.

Psychose

Volwassenen met autisme hebben vaker last van psychoses, een combinatie die samenhangt met een toename in depressie, suïcidaliteit en agressie, even als een lagere kans op baat bij gebruik van anti-psychotische medicatie.

Diagnostisch traject

Het diagnostische traject voor volwassenen met autisme is traag en complex. Frequente verwijzing van de ene naar de andere zorgverlener, onderdiagnoses en misdiagnoses komen regelmatig voor.

Psychische crisis en spoedeisende hulp

Autistische volwassenen maken vaker gebruik van psychiatrische spoedeisende hulp (SEH) dan neurotypische volwassenen.

Genderdysforie

Mensen met autisme vertonen een hoger dan verwacht niveau van genderdysforie, terwijl de prevalentie van autisme onder transseksuelen hoger is dan in de algemene populatie.

Online informatiegebruik

Online gebruik van gezondheidsinformatie is het gebruik maken van digitale informatie- en communicatietechnologieën voor het zoeken van informatie over stoornis, diagnostiek of behandeling.

E-health

Gebruik van van digitale informatie- en communicatietechnologieën voor het faciliteren of leveren van geestelijke gezondheidszorg, onafhankelijk van tijd en plaats.

Humor en gelach

Humor en gelach kunnen een kracht, maar ook een raadsel en een probleem zijn voor mensen met autisme.

Single zijn

Vier keer zoveel autistische als niet-autistische volwassen zijn alleenstaand.

Wachttijden in de GGZ

In de gespecialiseerde ggz wachten volwassenen met autisme gemiddeld nog steeds het langst op een eerste gesprek en de start van hun behandeling.

Mondhygiëne en tandzorg

De mondhygiëne van autisten is slechter dan die van neurotypische mensen. Ze compenseren door minder zoetigheid te eten, waardoor ze uiteindelijk even vaak gaatjes hebben. Wel hebben ze vaker last van angst voor de tandarts.

Stress

Autistische volwassenen hebben meer met stressvolle situaties te maken dan neurotypische, terwijl ze deze situaties in sterkere mate als stressvol ervaren.

Persoonlijkheidsstoornissen

Autistische volwassen scoren hoger op persoonlijkheidsproblemen als verharding, onthechting, subassertiviteit, angstigheid, dwangmatigheid en wantrouwen.

Epilepsie

Autistische volwassen met epilepsie hebben ergere cognitieve beperkingen en een grotere kans om vroegtijdig te overlijden dan autistische volwassenen zonder epilepsie.

Seksualiteit

Zowel voor mannen als voor vrouwen met autisme is seksualiteit vaker problematisch dan voor niet-autistische volwassenen.

Schulden

Mensen met autisme lopen een verhoogd risico op financiële schulden. Dit heeft niet alleen te maken met te veel uitgeven, maar ook met gebrek aan overzicht, eenmalige noodzakelijke uitgaven en financieel bedrog.

Eenzaamheid en sociale isolatie

Mensen met autisme voelen zich vaker eenzamer en zijn vaker sociaal geïsoleerd dan neurotypische mensen.

Flow

Flow is de ervaring van intense betrokkenheid bij hetgeen men doet. Verschillende persoonlijkheidskenmerken die geassocieerd worden met autisme bevorderen de ervaring van flow.

Eetstoornissen

Autisme gaat soms gepaard met eetstoornissen en is een van de sterkste voorspellers van een chronisch beloop van de eetstoornis.

Suïcidaal gedrag

Het risico op zelfmoord is hoger bij depressieve volwassenen met autisme dan bij depressieve volwassenen zonder autisme.

ADHD

ADHD symptomen komen veel voor bij volwassenen met autisme en worden geassocieerd met een hogere mate van beperking dat alleen autisme.

Schendingen van mensenrechten en trauma

Naast opeenvolging van potentieel traumatische gebeurtenissen gaat autisme ook vaak samen met andere condities die het risico op post-traumatische stress stoornis (PTSS) verhogen.

Stigmatisering

Mensen met autisme worden vaak ongelijk behandeld, uitgesloten of vermeden vanwege vooroordelen. Negatieve verwachtingen leiden tot ontmoediging en het verzwijgen van autisme, uit schaamte of uit angst om verkeerd begrepen of afgewezen te worden.

Werkloosheid en gebruik van arbeidshulpverlening

Volwassenen met autisme nemen veel minder vaak deel aan het arbeidsproces dan de algemene bevolking.

Depressie

Depressie is een van de meest voorkomende psychische stoornissen bij autisme en een van de grootste risicofactoren voor zelfmoord.