Mentalisatie Bevorderende Therapie (MBT)

Vorm van psychotherapie gericht op het ontwikkelen van het vermogen om bewust bij jezelf en de ander aanwezig te blijven, ondanks negatieve emoties die door pijnlijke ervaringen geassocieerd zijn geraakt met de behoefte aan nabijheid.

Belang

 
Mentalisatie Bevorderende Therapie (MBT) is een vorm van psychotherapie gericht op het ontwikkelen van het vermogen om bewust bij jezelf en de ander aanwezig te blijven, ondanks negatieve emoties die door pijnlijke ervaringen geassocieerd zijn geraakt met de behoefte aan nabijheid.
 

Autismepaspoort

 
Naam behandeling Mentalisatie Bevorderende Therapie (MBT)
Auteurs Peter Fonagy en Antony Bateman
Beroep klinisch psycholoog / psychiater
Instelling University College London
Nationaliteit Groot-Brittanië
Theoretische basis mentalisatietheorie
Beoogde competentie mentaliseren
 

Kenmerken

1
Mentalisatie Bevorderende Therapie (MBT) heeft als eerste uitgangspunt dat je je over het algemeen bewust bent van jezelf en anderen, maar dat dit bewustzijn min of meer verloren kan gaan onder de invloed van stress, en dat dit vooral gebeurt in de context van relaties met mensen die belangrijk voor je zijn en van wie je emotioneel afhankelijk bent. Je wordt dan overspoeld door emoties en kunt niet goed meer nadenken. Over jezelf niet en over de ander niet. Je verliest als het ware het vertrouwen in jezelf en de ander.
2
Het tweede uitgangspunt is dat jouw neiging om je volwassen zelfreflectie op te geven niet uit de lucht komt vallen. Het is een middel waarmee je jezelf beschermt tegen extreem pijnlijke ervaringen, die mensen die het niet kennen nauwelijks kunnen begrijpen. Deze manier om het op te lossen heeft je van jongs af aan beschermd, maar nu je volwassen bent hindert het je ook in je relaties en daarom wil je het graag veranderen.
3
MBT heeft als doel om je te helpen om bij jezelf te blijven, ook in situaties die geassocieerd zijn geworden met emotioneel geladen gedachten of herinneringen. Het helpt je om te voorkomen dat je in dergelijke situaties overspoelt raakt door negatieve gedachten en emoties, met als gevolg dat je bewustzijn van jezelf en de ander verloren gaat. Bij MBT kan gebruik worden gemaakt van verschillende technieken of interventies die kunnen helpen in het bereiken van dit doel.
4
Naast het doel van de therapie is de houding van de therapeut het belangrijkste kenmerk van MBT. Bij MBT gaat je therapeut er vanuit dat die niet weet hoe jij je voelt en niet begrijpt wat je bedoelt, tenzij jij erover vertelt. MBT verschilt hierin van de inzichtgevende psychoanalyse en de cognitieve therapie, waarin de therapeut er wél min of meer vanuit gaat dat die 'weet hoe het zit'.
5
De eerste stap in MBT is het verhelderen van je ervaring in het hier en nu. Je therapeut bevraagt je actief over je gevoelens en gedachten en neemt de tijd om duidelijk te krijgen hoe jij de dingen ziet. Het is alsof je samen met je therapeut op een bankje zit en samen kijkt naar jouw binnenste: Hoe is het daar? Daarvoor is het nodig dat je je veilig en niet veroordeeld of afgestraft voelt.
6
De tweede stap is het verkennen van die ervaring. Je therapeut moedigt confrontatie met emotioneel geladen ervaringen aan. Alsof het een onbekend huis is waarvan je ontdekt wat waar zit. Welke gebeurtenissen veroorzaken deze ervaring? Wat is daar binnen? Dit is vaak erg pijnlijk en de reden waarom je liever niet bij die ervaring 'naar binnen gaat'. Daarom neemt je therapeut de tijd en loop je eerst wat om het huis heen en ga je dan pas stapje voor stapje naar binnen.
7
De derde stap is het veranderen van de ervaring. In de relatie met je therapeut oefen je met het tegelijkertijd ervaren van behoeften aan nabijheid (hechting) en het bewust aanwezig blijven bij jezelf en de ander (mentalisatie), ondanks de negatieve emoties die hechtingsbehoeften bij je opwekken.

Ontwikkeling

  • 1896Freud

    De Oostenrijkse psychiater Sigmund Freud introduceert de "psychoanalyse" als benadering van psychotherapie waarin de therapeut de cliënt helpt om inzicht te ontwikkelen in de rol van onderdrukte drijfveren en herinneringen uit de kindertijd in de psychische problemen van cliënt. en belangrijk onderdeel van dit proces is overdracht, waarbij de cliënt de gevoelens en gedachten over een belangrijk persoon uit diens kindertijd ervaart als gevoelens en gedachten over de therapeut.
  • 1975Rechetnick & Pardes

    In het artikel Brief Transference-focused Therapy of Hospitalized Psychiatric Patients introduceren de Amerikaanse psychiaters Joseph Rechetnick en Herbert Pardes Transference-focused Therapy als een benadering van psychotherapie waarbij emotioneel geladen ervaringen uit de vroege kindertijd worden opgeroepen en geïnterpreteerd binnen een positieve therapeutische relatie, waarbinnen de therapeut met empathie luistert naar hoe de patiënt de relatie ervaart en de patiënt helpt om gedachten en gevoelens te verwoorden.
  • 2001Bateman & Fonagy

    In het artikel The development of an attachment-based treatment program for borderline personality disorder introduceren Bateman en Fonagy MBT als "een op wetenschappelijk bewijs gebaseerd behandelprogramma geworteld in hechtingstheorie". MBT richt zich niet op het ongewenste gedrag van de patiënt, maar op "het bevorderen van mentalisatie" om daarmee "de ontwikkeling van veiligere relaties" te bevorderen.
  • 2001MBT bij autisme

    In het artikel Mentalization-Based Treatment in Groups for Adults With Autism Spectrum Disorder disorder rapporteren Duitse onderzoekers de resultaten van een pilotstudie naar de toepassing van een aangepast MBT groepsbehandeling bij 18 autistische volwassenen. De deelnemers waren erg tevreden en lieten na 15-20 groepssessies een verbetering in hun mentaliserend vermogen zien.

Auteurs

Mentalisatie Bevorderende Therapie (MBT) werd ontwikkeld door de Hongaars-Britse klinisch psycholoog Peter Fonagy (1952) en de Britse psychiater Antony Bateman.

"Ik werkte met jonge vrouwen die hun diabetes niet onder controle hadden," verteld Fonagy. "De dokters wisten dat de problemen psychologisch waren en vroegen ons om te helpen. Verschillende programma's waren al geprobeerd: cognitieve therapie, gedragstherapie, niets werkte. We begonnen met iets heel eenvoudig: gewoon met hen praten over hun leven, hun ouders, hun vriendjes, hun problemen op school, niets bijzonders. En hun diabetescontrole verbeterde dramatisch."

"Wat er aan de hand was met deze vrouwen was dat ze geen taal hadden om over hun gevoelens en gedachten te praten. Daardoor werden ze er door overspoeld en gingen ze gekke, impulsieve dingen doen. Zodra ze over hun gevoelens en gedachten gingen praten kregen ze controle over zichzelf en daarmee over hun diabetes."

Betekenis voor autismevriendelijk Nederland

 
In autismevriendelijk Nederland wordt onderzocht of Mentalisatie Bevorderende Therapie effectief kan zijn voor volwassenen met autisme, met name wanneer er sprake is van bijkomende problematiek, zoals jeugdtrauma, persoonlijkheidsstoornissen, eetstoornissen, verslaving, agressie, zelfbeschadiging, depressie of angst.
 

Comments are closed.